A rede B

Buscaron non ser o espello de ninguén, senón facer un programa ad hoc, específico para a realidade lucense. E a demografía escénica da provincia de Lugo estaba formada por numerosos grupos de teatro que deixaran escrita unha historia teatral importante no eido do teatro afeccionado. Sobre eses piares a Deputación de Lugo construiu un programa cultural, Buxiganga, que en catro anos ofreceu 300 funcións por todo o territorio. Agora, cando acaban de recibir o premio Fegatea, revisamos as claves deste proxecto.

Buxiganga é o nome que tiña un grupo de xente que antigamente percorría as vilas representando un amplo repertorio dramático. Por iso, cando en 2008 a vicepresidencia primeira da Deputación de Lugo decidiu poñer en marcha unha iniciativa arredor do teatro amador, o nome do proxecto non se fixo dubidar. Baixo esa etiqueta “había unha inquedanza de pór en valor o teatro afeccionado porque na nosa provincia houbo abondosos grupos e seguía habéndoos e decidimos darlle un novo pulo” explica Mario Outeiro, vicepresidente da Deputación. E a proposta foi un revulsivo porque se en 2009 se apuntaron 12 grupos ao proxecto, neste 2012 xa eran 26. “Temos constancia de que moitos dese grupos que se crearon novos, foi para poder contar cun apoio estable e poder facer representacións”. Precisamente porque iso mesmo é o que lles facilita o proxecto Buxiganga: apoio económico e unha rede de representación.

O modus operandi
Mario Outeiro asegura que “queríamos apoiar economicamente os grupos de teatro e levar actuación sonde nunca as houbera”. Con esa finalidade, destinaron unha partida orzamentaria que este ano rondou os 100.000 euros que atenderá a dúas dirección: formar e difundir. A oferta formativa para eses grupos foi medrando, pasando de 7 cursos no primeiro ano aos nove desta edición, na que en palabras de Outeiro, “houbo tamén un curso destinado aos profesionais do teatro, aos que tamén queríamos facer partícipes deste proxecto”. Ademais, dividiuse a provincia en tres zonas (zona mariña, zona centro e zona sur) de tal xeito que asi as diferentes actividades chegasen a todos os lugares.
A outra póla do proxecto, parte da necesidade de distribuir o teatro coa que se creou unha peculiar rede de teatro. “Os lugares das actuación son moi diversos”, alude Mario Outeiro ao falar tanto de “instalación da deputación, locais socioculturais, auditorios do concello… téñense feito actuacións en parroquias e mesmo no exterior porque as necesidades dos grupos de teatro son todos tamén moi diversas”. Todos eses lugares están documentados nunha publicación que se editou este ano e que serve para “ter unha radiografía que permite saber que lugares son aptos para o teatro”.

A principios de cada ano, Buxiganga abre un prazo para que os grupos de teatro afeccionado poidan participar da anualidade, e outro para que as asociación e concellos que o queiran soliciten actuacións. En tres anos de proxecto, a Deputación foi perfeccionado o modelo e neste ano 2012, abriron novas modificacións. “Antes a Deputación custeaba todo o proxecto, pero agora financia o 80% da actuación, e as entidades solicitantes o 20% restante” explica Outeiro, que xustifica esta decisión na crise e na necesidade dunha maior implicación por parte das entidades solicitantes. Pero houbo máis cambios, se inicialmente eran os concellos os que podían solicitar esa actividade, abriron novas posibilidades. “Vimos pronto que a asociacións funcionaban máis e mellor que os concellos e por iso decidimos que tamén elas puideran solicitar función”. Ademais, malia que a maior parte das entradas son de balde, desde a Deputación fixaron unha cantidade máxima (2 euros) por cada actuación, no caso de que as entidades que solicitan actuacións decidirán cobrar entrada.

Un dos grande éxitos deste programa non está no cuantitativo, é dicir, nas cifras de asistentes nin de participantes, senón que para Outeiro, está no valor que o programa lle ofrece a cidadanía. “Hai xente que non viu teatro na súa vida, e agora grazas a Buxiganga pode velo sen ter que desprazarse”.

Non hai un perfil medio de grupo de teatro. “Son adultos, maioritariamente entre 35 e 45 buscan a través do teatro que buscan unha vía de escape do seu ámbito laboral ou persoal” explica Outeiro, quen tamén valora positivamente as propostas representantadas por todas as compañías.

Buxiganga está orientada para un grupo de teatro amador e así seguirá a ser, malia abrir este ano a súa oferta formativa a teatro profesional. “Se as circunstancias económicas fosen diferentes igual tiñamos un circuito de teatro escolar, o outro profesional pero haberá que agardar a ver como evolucionan as circunstancias” explica Mario Outeiro.