Eleccións culturais (2)

A lingua e as industrias culturais centran as reclamacións de distintas entidades na campaña

Unha característica importante da actual campaña electoral é unha presenza pública da a sociedade civil no ámbito da cultura e da lingua moi superior do que noutras convocatorias. Entidades como A Mesa pola Normalización, A Asociación de Escritores, A Asociación Internacional de estudos Galegos ou a Fundación Premios da Crítica emitiron chamamentos, cartas ou manifestos reclamando aos partidos que concorren aos comicios atención diversos aspectos da nosa cultura.

A lingua centra unha boa parte das reclamacións e propostas que estas entidades realizan aos diferentes concorrente. E non podía ser menos, cando ata tres colectivos que centran o seu traballo neste ámbito, A Mesa pola Normalización, Prolingua e a Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística abordaron esta cuestión. Tamén se referiron a ela nas súas reivindicacións entidades coma a Asociación de Escritores en Lingua Galega e a Fundación Premios da Crítica, que puxeron o acento das súas reclamacións na necesidade de apoios para manter e desenvolver as nosas industrias culturais e creativas.

A Mesa
Non é a primeira vez que Mesa pola Normalización apela aos cidadáns a ter en conta as accións de política Lingüística no seu voto. Desta volta, puxo en marcha a campaña Alberto Núñez Feijóo non merece ser reelixido, na que denuncia as agresións que, ao seu ver, sufriu a lingua galega por parte da Xunta na última lexislatura. A exclusión da nosa lingua en materias de ciencias no ensino, os gastos derivados da aplicación do decreto do plurilingüismo, o feche de medios de comunicación na nosa lingua, ou retirada de libros de texto son algúns dos agravios que recolle o texto deste colectivo que considera que “o galego é a lingua máis desprotexida o Estado Español”.

Fundación Premios da Crítica
Non é tan habitual o chamamento que fixo a Fundación Premios da Crítica a partidos e organizacións política. A salientar a importancia económica do sector cultural, esta entidade reclama a necesidade de apoio público á mesma, ademais de denunciar “a situación crítica, que sabemos de auténtica emerxencia que “de non se lle poñer remedio, acabará destruíndo boa parte do noso tecido cultural” e pode dar nun “auténtico desmantelamento da nosa identidade”. Sen citar culpables, recoñecendo o fondo impacto que ten a crise neste sector, a Fundación lamenta “que nalgunhas instancias da vida económica e política aínda subsista a miope consideración da cultura como un mero ornamento” e denuncia “os agresivos recortes nos orzamentos” tanto da Xunta como de administracións locais, ao tempo que amosa a súa preocupación pola redución de investimentos culturais das caixas. De xeito máis concreto, e con vistas a “un novo modelo de financiamento sostible” e un “funcionamento profesional e autónomo, independente das mudanzas políticas” para o sector, reclaman a aprovación dunha Lei do Mecenado e mais da elaboración dun “Plan estratéxico para a Cultura Galega (2013-2023)” que teña en conta os diferentes sectores involucrados.

Prolingua
Tamén é nova a intervención da plataforma ProLingua. A coincidir coa súa asemblea, este colectivo elaborou unha carta ás formacións políticas na que denuncian abertamente que, “durante os anos destas lexislatura”, “vimos como se estragaban e deturpaban moitos dos avances que traballosamente se foran acadando”. Ademais, arremete contra “o goberno do presidente Nuñez Feijóo” que “esfarelaba con teimosía os consensos básicos”. En canto a reclamacións, boa parte dos puntos que propón a plataforma inciden na necesidade de garantir o coñecemento e o emprego da nosa lingua por parte de políticos e de empregados públicos, introducindo probas nas oposicións e fornecendo programas e material que faciliten a presenza da nosa lingua na administración. Condicionar as axudas públicas a medio de comunicación á política lingüística dos mesmos, promoción preferente de industrias culturais en galego, campañas contra os prexuízos por mor da fala e medidas de apoio á galeguización de comercio e industria son outras propostas do documento.

Equipos de Normalización
Coincide Prolingua coa Coordinadora de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística, (CGENDL) que agrupa estas entidades, en reclamara a derrogación do Decreto do Ensino Plurilingüe, xa que o consideran prexudicial para a nosa lingua. Concordan tamén nas reclamacións de medidas que garantan o emprego do galego na administración, no apoio a medios na nosa lingua ou no desenvolvemento de campañas de concienciación social. Dun xeito máis concreto reclaman o desenvolvemento de programacións específicas en galego para os máis novos ou a reconversión de Radio Galega Música nunha canle centrada en grupos e solistas na nosa lingua. Como era de Agardar, as reivindicacións deste último colectivo céntranse na presenza da nosa lingua no ensino. Materiais para o proxecto Abalar, liñas de galego en Educación Infantil, programas integrados de linguas, introdución do portugués como materia optativa, programas formativos e o apoio ao traballo dos Equipos de Normalización son algunhas medidas que propoñen neste sentido. A un nivel máis amplo, a CGENDL sinala a necesidade de buscar un consenso que exclúa a lingua da loita partidista.

Escritores
Tamén debuta nas reclamacións políticas a Asociación de Escritores en Lingua Galega. Co título “Polo dereito a sermos escritores en lingua galega”, o colectivo reclama, e consonancia con boa parte das entidades xa sinaladas, que “a literatura, e o idioma que a expresa, debe ser comprendida como un factor de desenvolvemento sociocultural”, así como un “apoio efectivo aos medios de comunicación en galego”. A denunciar “a asfixia económica” que “pode levar á invisibilización e á ilegalización social” do tecido e das industrias culturais, os autores amosan a súa preocupación “polo progresivo deterioro tanto do prestixio social como do uso oral e escrito” da lingua.
este colectivo reclama unha maior dotación económica para estes sectores, ao tempo que incide na necesidade do ensino do galego e en galego, recuperando para a nosa lingua materias escolares que hoxe se están a dar en castelán. Ademais, reivindican políticas de achegamento e visibilización das nosas letras no conxunto da sociedade mediante un plan de lectura. De xeito máis concreto, os escritores reclaman a recuperación da Consellaría de Cultura, que debería contar, para eles, dunha Dirección Xeral do Libro. Canda a isto apostan pola creación do debatido Instituto centrado na promoción exterior da nosa cultura, e a “recuperación e posta en valor dos premios nacionais da cultura”. A presenza en feiras internacionais, o apoio ao teatro, un plan director da cultura e a apertura e transformación do Panteón de Galegos Ilustres nun espazo público mediante a expropiación da Igrexa de Bonaval son outras das súas propostas.

Asociación de Estudos Galegos
Aínda que sen facer un chamamento directo de cara ao proceso electoral, a Asociación Internacional de Estudos Galegos pronunciábase en plena precampaña contra a política cultural do actual goberno de Xunta. O informe de xestión deste colectivo que se leu no feche do seu X Congreso, o pasado 14, e salientaba a falta de apoio da Xunta ás actividades da “única asociación de estudos galegos no mundo” e apunta que non obtiveron respostas ás súas solicitudes. Ao tempo, denuncian o “clima político e nun contexto de recurtes xeralizados e menos apoio institucional” e sinalan que “non tivemos outro remedio, dadas esas circunstancias tan prexudiciais para a lingua, cultura e realidade galegas que son o obxecto e enfoque da nosa disciplina tan multifacética, ca o de declarar publicamente o noso malestar coas políticas lingüísticas e culturais do goberno actual”.

Paz e ecoloxismo
Tamén achegaron propostas o Seminario Galego de Educación para Paz, con propostas a prol do diálogo intercultural e reclamando a aprobación da Lei de Fomento de Cultura da Paz en Galicia, xa presentada no Parlamento na anterior lexislatura. A introdución desta cuestión nas escolas, coa creación dunha Rede de Escolas Espazo Cultura de Paz e medidas a prol de melloras na convivencia escolar son outras reclamacións deste colectivo. Tamén os colectivos ecoloxistas ergueron a súa voz na campaña cun Programa pola Terra que asinaron conxuntamente ADEGA, Amigos da Terra, Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños (CEMMA), Federación Ecoloxista Galega (FEG), Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN).

Nos vindeiros catro anos veremos se escoitaron estas voces.