Entre 1891 e 1895, A Coruña serÃa o escenario do espertar artÃstico dun xenio. AÃnda que non moita xente o sabe, os anos da pubertade de Pablo RuÃz Picasso desenvolvéronse nesta cidade. A Fundación Barrié recupera agora na exposición “El Picasso joven” a súa producción desta época, obras dun rapazolo que estaba a adquirir a formación académica que despois rexeitarÃa. Onda estas pinturas poden verse mostras do perÃodo de formación de Picasso, que amosan as evolucións da arte do xenio ata 1907. Pola súa banda, o Concello da Coruña abre o Museo Casa Picasso, un centro cultural no domicilio que ocupou a familia do pintor.
En 1891 chega á Coruña procedente de Málaga José RuÃz Blasco, o novo profesor da Escola de Belas Artes. Con el veñen a súa esposa e os seus tres fillos. O maior deles é Pablo, de dez anos, que iniciará axiña os seus estudios de segundo ensino no Instituto Da Guarda da Cidade Herculina. Só un ano despois matricularÃase na mesma escola na que ensinaba o seu pai, que intuÃa e alentaba as aptitudes pictóricas do pequeno. O academicismo de José RuÃz marcarÃa as primeiras obras artÃsticas de Picasso, que cos seus compañeiros de aula vÃase na obriga de estudiar as perspectiva e as técnicas e a copiar unha e outra vez todo tipo de modelos.
Obras pequenas
Durante os tres anos seguintes, Pablo producirÃa unha multitude de obras e de estudios, en moitas ocasións reutilizando os lenzos. Ademais dos obrigados exercicios da Escola de Belas Artes coma “Cabeza de fauno” ou “Torso” xa realizaba daquela os primeiros retratos, un xénero no que sobresaÃa especialmente. Deste xeito quedaron para a posteridade imaxes do médico Pérez Costales, un dos que mais apoiaban a afección artÃstica do pequeno, ou de membros da familia coma a súa irmá ou mesmo o seu cadelo Clipper. Os crÃticos sinalan que nestes retratos pode verse a influencia na composición do pintor compostelán e profesor da Escola de Belas Artes, Isidoro Brocos. Tamén a paisaxe coruñesa, en obras coma “Marina” (na que se pode ver a Torre de Hércules), serÃa un dos seus temas recorrentes nestes anos.
O comezo dos temas
Chama a atención na producción desta época a preocupación que sente Pablo polos personaxes marxinais da sociedade, como poden ser as clases máis pobres, os mendigos ou os anciáns. Obras coma “Mendigo con gorra” (un cadro que acompañarÃa ó pintor grande parte da súa vida), “La fillette aux pieds nus” ou “Retrato de viejo” sinalan o comezo do interese do artista polos excluÃdos da sociedade. Chamaban a curiosidade de Picasso tamén os personaxes tÃpicos galegos, e asà cara a 1895 pintou os “Aldeanos gallegos” ou o “Perfil de mujer gallega”, no que se ve unha muller ataviada ó xeito tradicional no paÃs. Tamén aparecen na etapa coruñesa debuxos e pinturas de animais, destacando especialmente a obras sobre paxaros (“Buitre”, “Cinco pájaros”) e algunha na que aparece a figura do touro, unha das que despois máis empregarÃa o pintor.
Os xornais
Cando tiña trece anos , Picasso realizou dúas tentativas de xornais feitos na casa. Por unha banda realizou nas vacacións de verán de 1893 “La Coruña”, un xornal manuscrito no que retrataba con humor a actualidade da cidade. Deste xeito inventa un cartel no que se pode ver un bosquexo para unha Torre de Hércules de Caramelo ou unha ilustración sobre “como se bañan los de Betanzos”. O rapaz caricaturiza burgueses, soldados e damas, e mesmo lle queda espacio para sinalar o pouco común que é ver corridas de touros en Galicia. En outubro dese mesmo ano realizou “Azul y blanco”, unha revista que ten na súa portada os debuxos dos tubos de pintura que empregaba o pintor. A este número seguirÃan durante o outono dese ano dous máis, e aÃnda haberÃa outro datado no Nadal de 1895. Picasso farÃa aÃnda outro xornal, “Torre de Hércules”, no que de novo amosaba o seu enxeño e humor á hora de tratar a realidade.
As técnicas
A variedade técnica é unha caracterÃstica esencial a estes primeiros anos. Desde o lapis chumbo e a acuarela sobre papel con que debuxou unha barca, ata o óleo sobre lenzo de “Retrato de viejo” ou sobre táboa en “Mendigo con gorra”, pasando pola acuarela sobre papel de “Aldeanos gallegos”. Hai que ter en conta que moitas destas obras non pasan da categorÃa de bosquexos, realizadas con precariedade de medios e como simples ensaios para perfeccionar a habilidade pictórica. Sen embargo, pode verse en moitos dos retratos máis elaborados o xeito en que o mozo pintor vai soltando a súa pincelada e distánciase lixeiramente do rÃxido academicismo no que se educa e no que o seu pai o querÃa ver triunfar.
A marcha
En 1895 realÃzase a primeira exposición pública das obras de Picasso, que chegou a ser reseñada eloxiosamente nun xornal da cidade. A tenda de mobles de JoaquÃn Latorre na Rúa Real amosa dous estudios de cabeza, e nunha tenda de paraugas da mesma rúa pode verse o “Mendigo con gorra”. É marzo de 1895. Dous meses antes morrÃa Concha, irmá de Picasso, por difteria. En abril José RuÃz trasladarÃase a Barcelona a tomar posesión da praza de profesor da Escola de Belas Artes. A familia continuarÃa na Coruña ata o final do curso académico, cando iniciarÃan a viaxe onda o proxenitor. Remataba asà un perÃodo crucial na vida de Picasso, que el mesmo consideraba moito máis interesante artisticamente que a súa posterior formación en Barcelona.
A mostra e a casa
En 1970 fÃxose a doazón que levou ó Museo Picasso de Barcelona a maior parte das obras da etapa coruñesa do pintor, que ata entón se conservaban na Cidade Herculina. Aproveitando o peche temporal deste centro en 2002 e recompilando obras de coleccións públicas e privadas de todo o mundo, a Fundación Barrié vén de inaugurar a mostra “El joven Picasso”, que recolle os corenta e cinco traballos que se conservan da etapa herculina do pintor. Onda eles, poden verse obras que percorren todo o perÃodo de formación do pintor, ata 1904, cando expón “Las señoritas de Avignon” e pasa a ser o lÃder das vangardas pictóricas. Un total de cento corenta e catro cadros que retratan a evolución dun Picasso que comeza no academicismo e que se vai distanciando del ata rachalo totalmente. Pola súa banda o Concello da Coruña abre, coincidindo con esta mostra o Museo Casa Picasso, situado no domicilio que ocupou a familia durante os seus anos na Coruña e que fai un percorrido polos anos herculinos do pintor ó tempo que amosa como era a cidade daquela.
En 1891 chega á Coruña procedente de Málaga José RuÃz Blasco, o novo profesor da Escola de Belas Artes. Con el veñen a súa esposa e os seus tres fillos. O maior deles é Pablo, de dez anos, que iniciará axiña os seus estudios de segundo ensino no Instituto Da Guarda da Cidade Herculina. Só un ano despois matricularÃase na mesma escola na que ensinaba o seu pai, que intuÃa e alentaba as aptitudes pictóricas do pequeno. O academicismo de José RuÃz marcarÃa as primeiras obras artÃsticas de Picasso, que cos seus compañeiros de aula vÃase na obriga de estudiar as perspectiva e as técnicas e a copiar unha e outra vez todo tipo de modelos.
Obras pequenas
Durante os tres anos seguintes, Pablo producirÃa unha multitude de obras e de estudios, en moitas ocasións reutilizando os lenzos. Ademais dos obrigados exercicios da Escola de Belas Artes coma “Cabeza de fauno” ou “Torso” xa realizaba daquela os primeiros retratos, un xénero no que sobresaÃa especialmente. Deste xeito quedaron para a posteridade imaxes do médico Pérez Costales, un dos que mais apoiaban a afección artÃstica do pequeno, ou de membros da familia coma a súa irmá ou mesmo o seu cadelo Clipper. Os crÃticos sinalan que nestes retratos pode verse a influencia na composición do pintor compostelán e profesor da Escola de Belas Artes, Isidoro Brocos. Tamén a paisaxe coruñesa, en obras coma “Marina” (na que se pode ver a Torre de Hércules), serÃa un dos seus temas recorrentes nestes anos.
O comezo dos temas
Chama a atención na producción desta época a preocupación que sente Pablo polos personaxes marxinais da sociedade, como poden ser as clases máis pobres, os mendigos ou os anciáns. Obras coma “Mendigo con gorra” (un cadro que acompañarÃa ó pintor grande parte da súa vida), “La fillette aux pieds nus” ou “Retrato de viejo” sinalan o comezo do interese do artista polos excluÃdos da sociedade. Chamaban a curiosidade de Picasso tamén os personaxes tÃpicos galegos, e asà cara a 1895 pintou os “Aldeanos gallegos” ou o “Perfil de mujer gallega”, no que se ve unha muller ataviada ó xeito tradicional no paÃs. Tamén aparecen na etapa coruñesa debuxos e pinturas de animais, destacando especialmente a obras sobre paxaros (“Buitre”, “Cinco pájaros”) e algunha na que aparece a figura do touro, unha das que despois máis empregarÃa o pintor.
Os xornais
Cando tiña trece anos , Picasso realizou dúas tentativas de xornais feitos na casa. Por unha banda realizou nas vacacións de verán de 1893 “La Coruña”, un xornal manuscrito no que retrataba con humor a actualidade da cidade. Deste xeito inventa un cartel no que se pode ver un bosquexo para unha Torre de Hércules de Caramelo ou unha ilustración sobre “como se bañan los de Betanzos”. O rapaz caricaturiza burgueses, soldados e damas, e mesmo lle queda espacio para sinalar o pouco común que é ver corridas de touros en Galicia. En outubro dese mesmo ano realizou “Azul y blanco”, unha revista que ten na súa portada os debuxos dos tubos de pintura que empregaba o pintor. A este número seguirÃan durante o outono dese ano dous máis, e aÃnda haberÃa outro datado no Nadal de 1895. Picasso farÃa aÃnda outro xornal, “Torre de Hércules”, no que de novo amosaba o seu enxeño e humor á hora de tratar a realidade.
As técnicas
A variedade técnica é unha caracterÃstica esencial a estes primeiros anos. Desde o lapis chumbo e a acuarela sobre papel con que debuxou unha barca, ata o óleo sobre lenzo de “Retrato de viejo” ou sobre táboa en “Mendigo con gorra”, pasando pola acuarela sobre papel de “Aldeanos gallegos”. Hai que ter en conta que moitas destas obras non pasan da categorÃa de bosquexos, realizadas con precariedade de medios e como simples ensaios para perfeccionar a habilidade pictórica. Sen embargo, pode verse en moitos dos retratos máis elaborados o xeito en que o mozo pintor vai soltando a súa pincelada e distánciase lixeiramente do rÃxido academicismo no que se educa e no que o seu pai o querÃa ver triunfar.
A marcha
En 1895 realÃzase a primeira exposición pública das obras de Picasso, que chegou a ser reseñada eloxiosamente nun xornal da cidade. A tenda de mobles de JoaquÃn Latorre na Rúa Real amosa dous estudios de cabeza, e nunha tenda de paraugas da mesma rúa pode verse o “Mendigo con gorra”. É marzo de 1895. Dous meses antes morrÃa Concha, irmá de Picasso, por difteria. En abril José RuÃz trasladarÃase a Barcelona a tomar posesión da praza de profesor da Escola de Belas Artes. A familia continuarÃa na Coruña ata o final do curso académico, cando iniciarÃan a viaxe onda o proxenitor. Remataba asà un perÃodo crucial na vida de Picasso, que el mesmo consideraba moito máis interesante artisticamente que a súa posterior formación en Barcelona.
A mostra e a casa
En 1970 fÃxose a doazón que levou ó Museo Picasso de Barcelona a maior parte das obras da etapa coruñesa do pintor, que ata entón se conservaban na Cidade Herculina. Aproveitando o peche temporal deste centro en 2002 e recompilando obras de coleccións públicas e privadas de todo o mundo, a Fundación Barrié vén de inaugurar a mostra “El joven Picasso”, que recolle os corenta e cinco traballos que se conservan da etapa herculina do pintor. Onda eles, poden verse obras que percorren todo o perÃodo de formación do pintor, ata 1904, cando expón “Las señoritas de Avignon” e pasa a ser o lÃder das vangardas pictóricas. Un total de cento corenta e catro cadros que retratan a evolución dun Picasso que comeza no academicismo e que se vai distanciando del ata rachalo totalmente. Pola súa banda o Concello da Coruña abre, coincidindo con esta mostra o Museo Casa Picasso, situado no domicilio que ocupou a familia durante os seus anos na Coruña e que fai un percorrido polos anos herculinos do pintor ó tempo que amosa como era a cidade daquela.