Conseguir unha estrea en España dunha das compañÃas máis importantes e nivel europeo como é Théâtre du Soleil, que presenta unha colaboración coa compañÃa arxentina A puerta cerrada, implica tanto o pedigree do festival que o programa, como dunha solvencia para asumir un espectáculo con certo orzamento. Dúas variables que manexa a MIT e que fai valer os seus 28 anos de vida, asà como a traxectoria programática e o modelo de xestión que ten detrás, para permitirse un cartel no que hai, alén doutras estreas (Teatro en el Aire estreará aquà Bailando tus huesos; e a Escola superior de Arte Dramática presentará A tempestade no marco do seu proxecto escénico didáctico), a incorporación de espectáculos premiados (premio á mellor adaptación teatral Feten,El prÃncipe feliz, da compañÃa catalá La Baldufa).
Os 200.000 euros que se precisan para organizar esta MIT (220.000 euros menos que en 2011) ramifÃcase en protectorado público, patrocinios privados e a venda de entradas. Son tres patas dunha mesma mesa que o equipo negocia dÃa a dÃa durante un ano (ás veces, con máis antelación) para sustentar un programa que sigue fiel en canto a criterios programáticos. “Non se pode paralizar a xestión e houbo que acudir a diferentes festivais e a paÃses que nos interesan como Polonia e Iberoamérica, concretamente Arxentina, e logo atento a novas dramaturxias e novos creadores” asegura o seu director, Roberto Pascual. Destaca o protectorado privado, conseguido a base de bregar e a unha implicación que o director define de “micromecenas que entenden perfectamente a esencia do festival e achegan na medida das súas posiblidades pero que, entre todos, suman unha parte importante”. Desde partidas económicas moi reducidas, ata a implicación no propio cartel (Viña Costeira inclúe no marco das actividades paralelas, visitas ás adegas) que lle confiren entidade e certa independencia. Achega un 5% do orzamento total de Ribadavia, e iso sen ter en conta as partidas non monetarias (en especie) que achegan para que o festival sexa tal e como o perciben os asistentes. O protectorado público segue a ser a vÃa de ingresos marioritaria supñendo un 80% do orzamento. A entidade e traxectoria da MIT permitiulle obter unha subvención do Ministerio (59.000 euros), o apoio do concello, a deputación (8.000) e Agadic (que resolveu onte, dÃa 17, o listado de beneficiarios que, para o seu director "a fórmula de concorrencia competitiva parécenos ben, pero chegou bastante tarde e os criterios son revisables”.
Con todo, é o público quen achega o 15% do orzamento da MIT. Nos estudos de asistentes que desenvolve a propia organización revelan que se incrementa o peso da audiencia chegada de fóra da comarca. “Xa non só de Galicia, senón que cada vez máis notamos a presenza de público do resto do Estado”. Ante a situación económica, o equipo directivo decidiu manter os prezos populares nas galas de inauguración e peche porque “socialmente serÃa mal recibido neste momento, pero cómpre revisar a polÃtica de prezos de entrada, moito máis baixa que o que se paga por ese tipo de espectáculos noutras localidades”. Con todo, si hai un pequeno reaxuste no prezos dos espectáculos do Auditorio do Castelo, cunha subida de 2 euros (de 5 a 7) na entrada xeral e un euro nas entradas con desconto (de 4 a 5, para desempregados, xubilados e estudantes).
A programación existencialista
Alén das dúas claves do festival, de ofrecer programación de carácter internacional para ver o que están a facer outros paÃses do mundo, a Mostra Internacional de Ribadavia tamén pretende achegar ás novas tendencias creativas, novos creadores e novas dramaturxias. Este ano, sen pretendelo, o cartel comparte tamén temática. “Hai un fio temático que xurdiu de casualidade pero co que estou encantado que é o tema da morte” asegura o director. Nesta edición hai varios espectáculos que tratan o tema desde moitas perspectivas e óptica. “DicÃa Hipocrates ars longa vita brevis, e case o podemos trasladar aquà porque nos serve para pensar en torno á polÃtica, a economÃa e as relacións sociais”. Falará da morte, pero desde o punto de vista do absurdo a montaxe da compañÃa portuguesa Teatro do Chapitó co seu Cão que morre não ladra, no que repensará a perda dun ser amado no ámbito dunha familia rota ao medio pola traxedia pero finalmente unida. “En México a morte forma parte da morte desde unha perspectiva lúdica, de feito, ata teñen unha santa, a Santa Morte, por iso será moi destacado ver o seu espectáculo”.
A nota galega, chega da man de PT Excéntricas que presentará Oeste solitario, unha adaptación da novela do irlandés Martin McDonagh, para abordar o conflicto entre dous irmáns trala morte do seu pai. A versión francesa das Crónicas do Sochantre, a cargo de Les Anachroniques ou a historia de morte e resurrección que propón T de Teatre con Delicadas, completa a programación desta edición.
Pillado Mayor, o editor teatral
“Fixo moito pola memoria e a difusión do teatro galego, deu a coñecer unha longa actividade da literatura e do teatro galego previo á Guerra Civil que se resistiu do tópico que a literatura non vende e editou moito teatro”. Estas son, en palabras de Roberto Pascual, algunhas das caracterÃsticas polas que este ano o premio Abrente recae en Francisco Pillado Mayor. Pero hai máis, a cesión do seus material propio á Universidade da Coruña para facilitar o traballo de investigadores, o seu labor na Asociación de Escritores en Lingua Galega, como director da revista Casahamlet ou da colección ArlequÃn de teatro ou da editorial Laiovento, dan conta dos criterios polos que a organización da MIT decidiu concederlle o Premio de Honra 2012.
*Información corrixida e actualizada.