A historia recente deste paÃs ten nomes e datas concretas e moi puntuais. Pero hai un punto no que coinciden todos eles: Ramón Piñeiro (1915-1990). Foi un home que sentou ao redor da súa mesa aos axentes da polÃtica cultural que o galeguismo emprendeu coa fundación da Editorial Galaxia. Ao pouco da súa morte, a ConsellerÃa de Educación creou un centro de investigación ao que lle puxo o seu nome (Centro de Investigación Ramón Piñeiro, Cirp) e que agora cumpre dez anos de traballo sobre o paÃs.
“O Centro Ramón Piñeiro é un espacio de investigación e estudio en humanidades, aÃnda que a lingua e a literatura son os ámbitos privilexiados das investigacións”. Deste xeito LuÃs Alonso, secretario cientÃfico do Cirp, define o que é o centro. E como tal centro de investigación ten abertas neste momento máis de 20 liñas de traballo. Pero “non só investiga, apunta LuÃs Alonso, senón que tamén publica os resultados desa realidade que analizou co que evidencia que os proxectos teñen mostras tanxibles e concretas”.
Celebrar os dez anos
O último exemplo desas liñas de investigación é o Diccionario de Termos Literarios. En realidade trátase dun segundo volume, que comprende as voces que van desde o E ata o H, e completa a primeira edición publicada en 1998. Terá continuidade e no futuro tamén estará colgado no web do centro para poder consultalo. A presentación deste volume foi o punto de inicio dos actos de celebración do décimo aniversario que inclúen conferencias (como a de Jena Tournon, quen falará o vindeiro 30 de outubro sobre PolÃticas LingüÃsticas no Québec), a presentación do Caderno de FraseoloxÃa e da Revista Tapal (revista nada en Noia e de moi difÃcil acceso ata o momento para investigadores), un simposio de TerminoloxÃa (coorganizado co Consello da Cultura Galega e coa Real Academia Galega) e unha dobre homenaxe: a Constantino GarcÃa e a Ramón Piñeiro. “A primeira, afirma o secretario do Cirp, é para quen foi o coordinador cientÃfico desde que o centro iniciou a súa andanza e foi o que fixo un labor moi significativo, sendo como é unha persoa dun relevo intelectual indiscutible. E en segundo lugar, é unha homenaxe a D. Ramón Piñeiro, que lle dá nome ao centro”.
Neste sentido o centro non esquece a importancia de Ramón Piñeiro e pretende saldar débedas coa súa figura cunha serie de iniciativas. Por unha banda co premio Ramón Piñeiro de ensaio breve e pola outra coa “publicación dos seus cadernos, que son –asegura LuÃs Alonso- os cadernos de ensaio e pensamento galego”.
As orixes
Con esta homenaxe vólvese un pouco ás orixes, cando en 1993 a ConsellerÃa de Educación decidiu crear un centro de carácter público de “investigacións lingüÃsticas e literarias” ao que lle daba o nome de Ramón Piñeiro. Catro anos despois, un decreto publicaba no DOG un cambio de nome cara “Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en humanidades”. Entende LuÃs Alonso que “non foi nin un cambio de nome, nin un cambio de rumbo, porque antes xa habÃa investigacións no terreo da filosofÃa. Pero, a partir de aÃ, houbo unha certa diversificación maior; fixéronse traballos no ámbito da literatura, no ámbito da filosofÃa, da antropoloxÃa, da cinematografÃa...” .
As liñas de investigación
AÃnda que a lingua e a literatura son os ámbitos privilexiados, que concentran o 80% das actividades realizadas, o Centro Ramón Piñeiro desenvolve unhas liñas de investigación tan amplas que van desde a filosofÃa á cinematografÃa. “O Centro, afirma o secretario, funciona a base dun profesorado que leva os proxectos que se materializan e realizan a través de equipos de bolseiros”. En total desde o 1994 ata o dÃa de hoxe pasaron 172 bolseiros galegos e 77 procedentes doutras universidades de todo o mundo (desde Nova Iork ata Francia) todos eles están coordinados en grupos de traballo que desenvolven as actividades a medio e curto prazo.
“Hai un servicio de terminoloxÃa que funciona permanentemente, para quen teña unha dúbida ou para pasar textos a galego e que tamén se ocupa de publicar obras que son repertorios terminolóxicos moi concretos. Hai dous departamentos de literatura; o profesor TarrÃo e o Equipo Glifo (Anxo AbuÃn, Fernando Cabo, Arturo Casas, Blanca Ana Roig, Anxo TarrÃo e DarÃo Villanueva) acaban de presentar o segundo volume de termos literarios”. Pero hai máis, o Proxecto do Arquivo de Galicia Medieval, polo que se van publicar as cantigas de loor e que desenvolve a decana da Facultade de FiloloxÃa Mercedes Brea; os informes de literatura e termos literarios que elabora o equipo coordinado por Anxo TarrÃo. Os diccionarios de fraseoloxÃa do profesor Ferro ou o proxecto de Dimensións da Identidade Colectiva Galega, desenvolvido por Ramón Máiz. E, no seu web figura tamén o primeiro traductor automático castelán, o CORGA ou Corpus de Referencia do Galego Actual e o BILEGA ou BibliografÃa Informatizada LingüÃstica Galega feitos tanto en Galicia como fóra de aquÃ.
En total, en dez anos de investigacións o Centro editou 90 obras, facsÃmiles e recuperou textos da prensa e da emigración. Un feito que leva a LuÃs Alonso a advertir que “hoxe calquera pode advertir que hai un centro de investigación en humanidades e é un centro vivo”.
“O Centro Ramón Piñeiro é un espacio de investigación e estudio en humanidades, aÃnda que a lingua e a literatura son os ámbitos privilexiados das investigacións”. Deste xeito LuÃs Alonso, secretario cientÃfico do Cirp, define o que é o centro. E como tal centro de investigación ten abertas neste momento máis de 20 liñas de traballo. Pero “non só investiga, apunta LuÃs Alonso, senón que tamén publica os resultados desa realidade que analizou co que evidencia que os proxectos teñen mostras tanxibles e concretas”.
Celebrar os dez anos
O último exemplo desas liñas de investigación é o Diccionario de Termos Literarios. En realidade trátase dun segundo volume, que comprende as voces que van desde o E ata o H, e completa a primeira edición publicada en 1998. Terá continuidade e no futuro tamén estará colgado no web do centro para poder consultalo. A presentación deste volume foi o punto de inicio dos actos de celebración do décimo aniversario que inclúen conferencias (como a de Jena Tournon, quen falará o vindeiro 30 de outubro sobre PolÃticas LingüÃsticas no Québec), a presentación do Caderno de FraseoloxÃa e da Revista Tapal (revista nada en Noia e de moi difÃcil acceso ata o momento para investigadores), un simposio de TerminoloxÃa (coorganizado co Consello da Cultura Galega e coa Real Academia Galega) e unha dobre homenaxe: a Constantino GarcÃa e a Ramón Piñeiro. “A primeira, afirma o secretario do Cirp, é para quen foi o coordinador cientÃfico desde que o centro iniciou a súa andanza e foi o que fixo un labor moi significativo, sendo como é unha persoa dun relevo intelectual indiscutible. E en segundo lugar, é unha homenaxe a D. Ramón Piñeiro, que lle dá nome ao centro”.
Neste sentido o centro non esquece a importancia de Ramón Piñeiro e pretende saldar débedas coa súa figura cunha serie de iniciativas. Por unha banda co premio Ramón Piñeiro de ensaio breve e pola outra coa “publicación dos seus cadernos, que son –asegura LuÃs Alonso- os cadernos de ensaio e pensamento galego”.
As orixes
Con esta homenaxe vólvese un pouco ás orixes, cando en 1993 a ConsellerÃa de Educación decidiu crear un centro de carácter público de “investigacións lingüÃsticas e literarias” ao que lle daba o nome de Ramón Piñeiro. Catro anos despois, un decreto publicaba no DOG un cambio de nome cara “Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en humanidades”. Entende LuÃs Alonso que “non foi nin un cambio de nome, nin un cambio de rumbo, porque antes xa habÃa investigacións no terreo da filosofÃa. Pero, a partir de aÃ, houbo unha certa diversificación maior; fixéronse traballos no ámbito da literatura, no ámbito da filosofÃa, da antropoloxÃa, da cinematografÃa...” .
As liñas de investigación
AÃnda que a lingua e a literatura son os ámbitos privilexiados, que concentran o 80% das actividades realizadas, o Centro Ramón Piñeiro desenvolve unhas liñas de investigación tan amplas que van desde a filosofÃa á cinematografÃa. “O Centro, afirma o secretario, funciona a base dun profesorado que leva os proxectos que se materializan e realizan a través de equipos de bolseiros”. En total desde o 1994 ata o dÃa de hoxe pasaron 172 bolseiros galegos e 77 procedentes doutras universidades de todo o mundo (desde Nova Iork ata Francia) todos eles están coordinados en grupos de traballo que desenvolven as actividades a medio e curto prazo.
“Hai un servicio de terminoloxÃa que funciona permanentemente, para quen teña unha dúbida ou para pasar textos a galego e que tamén se ocupa de publicar obras que son repertorios terminolóxicos moi concretos. Hai dous departamentos de literatura; o profesor TarrÃo e o Equipo Glifo (Anxo AbuÃn, Fernando Cabo, Arturo Casas, Blanca Ana Roig, Anxo TarrÃo e DarÃo Villanueva) acaban de presentar o segundo volume de termos literarios”. Pero hai máis, o Proxecto do Arquivo de Galicia Medieval, polo que se van publicar as cantigas de loor e que desenvolve a decana da Facultade de FiloloxÃa Mercedes Brea; os informes de literatura e termos literarios que elabora o equipo coordinado por Anxo TarrÃo. Os diccionarios de fraseoloxÃa do profesor Ferro ou o proxecto de Dimensións da Identidade Colectiva Galega, desenvolvido por Ramón Máiz. E, no seu web figura tamén o primeiro traductor automático castelán, o CORGA ou Corpus de Referencia do Galego Actual e o BILEGA ou BibliografÃa Informatizada LingüÃstica Galega feitos tanto en Galicia como fóra de aquÃ.
En total, en dez anos de investigacións o Centro editou 90 obras, facsÃmiles e recuperou textos da prensa e da emigración. Un feito que leva a LuÃs Alonso a advertir que “hoxe calquera pode advertir que hai un centro de investigación en humanidades e é un centro vivo”.