Os arqueólogos buscan en Proendos evidencias da primeira romanización

En primavera continuará a intervención arqueolóxica en Sober

En primavera continuará a intervención arqueolóxica en Sober
Restos do graneiro atopado en Proendos. Foto: Xunta de Galicia
Apenas rematada a intervención arqueolóxica en Proendos (Sober), os arqueólogos xa teñen novas preguntas para este xacemento romano. Para comezar, puideron verificar os datos obtidos a partir das medicións feitas con radar subterráneo e gradiómetro en xaneiro deste ano. De aquela, a tecnoloxía amosara que baixo a terra se agochaba toda unha densa malla de antigas estruturas nas que os arqueólogos identificaban o posible ábside dunha vila romana, estruturas agrarias, camiños ou materiais metalúrxicos. "Confirmamos que aqueles datos son correctos", sinala Francisco Alonso Toucido, arqueólogo de Tempos Arqueólogos, "e ademais puidemos determinar o nivel de conservación".

Entre os restos atopados atópanse os restos da ábsida, da que só se conserva a cimentación, ou, en mellores condicións, dun horrea,-un graneiro- ou un hipocausto (parte do sistema de calefacción do edificio). Aínda que boa parte do material recuperado é cerámica común e terra sigillata de época tardía, hai algúns indicios tanto nas construcións como nalgúns dos materiais que comezan a revelar outra cousa. "A maior parte das vilas romanas coñecidas en Galicia son do século III ou IV, de época tardía", sinala Alonso Toucido, "pero comezamos a pensar que pode haber unha fase anterior moito máis antiga, do cambio de era". A sospeita non é menor: introduciría a Proendos nun grupo máis reducido de poboados romanos que poderían dar conta dos procesos de transformación de Gallaecia trala conquista romana. De feito, nos últimos días exhumaron un gran cacharro, en boas condicións de conservación, de tradición indíxena que podería levar a ese horizonte temporal.

"E iso que aínda non investigamos nas zonas nas que os veciños nos indican que aparecían os materiais máis relevantes", sinala Alonso Toucido. A tradición oral sobre a cidade romana de Proencia está moi viva aínda hoxe na zona e os achados parecen confirmalo. O propio hórreo, que é o edificio da súa clase máis relevante dos localizados ata agora no noroeste peninsular, foi abandonado no século III d.C., no momento no que a posible vila estaría iniciando a súa vida. De atopar un importante complexo romano de época altoimperial, os achados permitirían comprender como o poder romano se relacionou co territorio galaico nesta zona do sur de Lugo.

Unha das teimas da intervención fora a existencia dun mosaico do que os datos radar parecían indicar a súa existencia. "Atopamos materiais en secundario", sinala Francisco Alonso, en referencia a que localizaron anacos dispersos que poden estar fóra da súa posición orixinal. "Son de varias cores: branco, gris, amarelo, vermello. Iso nos indica que é un mosaico de época tardía, de a partir do século III. Os mosaicos altoimperiais non teñen unha gama cromática máis ampla". Por agora só localizaron teselas soltas ou en pequenos grupos, pero os arqueólogos aínda non saben se o mosaico está desfeito ou se algo del se conserva aínda nas zonas sen escavar.

As administracións amosaron o interese a que as investigacións en Proendos continúen a vindeira primavera.