No ano 1956, Bos Aires era a capital da cultura galega. Un fervedoiro de asociacións, editoriais, compañÃas teatras, grupos musicais, artistas, polÃticos e intelectuais. Un gran número de colectividades de emigrantes e exiliados decidiron organizar o primeiro gran Congreso da emigración galega. Un encontro en Santiago, organizado polo Arquivo da Emigración Galega, recupera estes dÃas a memoria deste acontecemento histórico.
“A capital da cultura galega”, asà definÃa Xosé Neira Vilas ao Bos Aires de 1956, unha metrópoli que concentraba no momento a 400.000 emigrantes galegos e núcleo da actividade cultural e polÃtica máis intensa da Galicia do momento. “A década dos 50 foi esplendorosa para todos nós: viña de fundarse a revista Galicia Emigrante por LuÃs Seoane, coexistÃan varias editoriais que publicaban libro galego, Blanco Amor fundara o Teatro Popular Galego. Alà tamén se xestou o Laboratorio de Formas de Galicia”, rememora Xosé Neira Vilas. En compañÃa da súa muller, Anisia Miranda, de Marivà Villaverde e Antón Santamarina, evócase o I Congreso da Emigración Galega celebrado en 1956 no que participaron.
Cincuenta anos despois, o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega recupera a memoria deste evento no Congreso Internacional “Galicia: Éxodos e Retornos” que se celebra en Santiago de Compostela entre o 11 e o 14 de xullo. Segundo Xosé Manuel Núñez Seixas, organizador e membro do AEG, “este congreso quere recoller o legado daqueles emigrantes e exiliados de 1956 en Bos Aires e recuperar os motivos e estÃmulos intelectuais e sociais que os moveron entón”.
Dimensións espectaculares
O I Congreso da Emigración Galega tivo dimensións espectaculares para a época. Reuniu 134 delegados procedentes de Cuba, México, EEUU, aÃnda que a maior parte dos participantes proviñan do RÃo da Plata, das asociacións e centros galegos de Uruguai e Arxentina. Os organizadores foron recibidos polas máximas autoridades arxentinas do momento. Toda Bos aires ficou ocupada graficamente pola cartelerÃa oficial do evento, deseñada polo pintor Leopoldo Novoa.
A magnitude e o resultado do propio evento pareceu sorprender aos propios organizadores que, no limiar das actas que publicaron sinalan que “todo canto se escriba encol do I Congreso da Emigración Galega, do seu desenvolvemento e dos seus acordos, da súa transcendencia histórica e do interese que espertou nas colectividades de América nos medios de Galicia mesma e no resto das coletividades estranxeiras residentes en Bos Aire3s, asà como nos medios sociais, polÃticos, periodÃsticos e intelectuais arxentinos, todo canto se escriba e se fale diso, non poderá lograr dar idea completa da magnitude do extraordinario acontecemento”.
Problemas da actualidade
O Congreso fora organizado por un núcleo de intelectuais e activistas vinculados ao galeguismo histórico. A principios de 1956, o Consello de Galiza –o órgano que se constituÃu no exilio como continuador dun suposto lexÃtimo “goberno de Galicia”-acordou celebrar un encontro para “estudar os problemas especÃficos, individuais e colectivos, dos nosos emigrados, con proxeccións sobre o presente e futuro de Galicia, buscándolles as posibles e axeitadas solucións”.
Entre os membros da comisión organizadora estaban figuras coma Manuel Puente, Xosé Neira Vilas, Xosé B. Abraira ou Rodolfo Prada entre outros, aÃnda que destacan importantes ausencias, como LuÃs Seoane ou Eduardo Blanco Amor, ou da Federación de Sociedades Galegas. Os organizadores pedÃronlle a LuÃs TobÃo, diplomático da República exiliado en Uruguai, que elaborara toda a regulamentación e o programa do Congreso.
Ao repasar as actas do Congreso, pódese percibir, en certo xeito, como delegados e organización achéganse á problemática do momento na emigración, na cultura e na lingua do paÃs. Danse numerosas propostas para a constitución de organismos de apoio, de xestión e de investigación destinados á normalización da actividade dos galegos no exterior. Os ditames das comisións, nos que se validan as propostas, refÃrense moitas veces á imposibilidade de ver cumpridas as propostas, ao ser necesario en moitos casos unha acción da administración en Galicia que a ditadura franquista non Ãa realizar.
Na actualidade, o novo congreso Galicia: Éxodos e Retornos recupera, en certo xeito, a vontade contemporánea do seu predecesor. Segundo os organizadores do AEG, “é necesario abrir de novo o debate sobre os fenómenos emigratorios, nun momento en que Galiza deixou de ser un paÃs emigratorio –aÃnda que con importantes colectividades asentadas fóra das nosas fronteiras-, para ser un lugar de recepción de correntes inmigratorias”.
“A capital da cultura galega”, asà definÃa Xosé Neira Vilas ao Bos Aires de 1956, unha metrópoli que concentraba no momento a 400.000 emigrantes galegos e núcleo da actividade cultural e polÃtica máis intensa da Galicia do momento. “A década dos 50 foi esplendorosa para todos nós: viña de fundarse a revista Galicia Emigrante por LuÃs Seoane, coexistÃan varias editoriais que publicaban libro galego, Blanco Amor fundara o Teatro Popular Galego. Alà tamén se xestou o Laboratorio de Formas de Galicia”, rememora Xosé Neira Vilas. En compañÃa da súa muller, Anisia Miranda, de Marivà Villaverde e Antón Santamarina, evócase o I Congreso da Emigración Galega celebrado en 1956 no que participaron.
Cincuenta anos despois, o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega recupera a memoria deste evento no Congreso Internacional “Galicia: Éxodos e Retornos” que se celebra en Santiago de Compostela entre o 11 e o 14 de xullo. Segundo Xosé Manuel Núñez Seixas, organizador e membro do AEG, “este congreso quere recoller o legado daqueles emigrantes e exiliados de 1956 en Bos Aires e recuperar os motivos e estÃmulos intelectuais e sociais que os moveron entón”.
Dimensións espectaculares
O I Congreso da Emigración Galega tivo dimensións espectaculares para a época. Reuniu 134 delegados procedentes de Cuba, México, EEUU, aÃnda que a maior parte dos participantes proviñan do RÃo da Plata, das asociacións e centros galegos de Uruguai e Arxentina. Os organizadores foron recibidos polas máximas autoridades arxentinas do momento. Toda Bos aires ficou ocupada graficamente pola cartelerÃa oficial do evento, deseñada polo pintor Leopoldo Novoa.
A magnitude e o resultado do propio evento pareceu sorprender aos propios organizadores que, no limiar das actas que publicaron sinalan que “todo canto se escriba encol do I Congreso da Emigración Galega, do seu desenvolvemento e dos seus acordos, da súa transcendencia histórica e do interese que espertou nas colectividades de América nos medios de Galicia mesma e no resto das coletividades estranxeiras residentes en Bos Aire3s, asà como nos medios sociais, polÃticos, periodÃsticos e intelectuais arxentinos, todo canto se escriba e se fale diso, non poderá lograr dar idea completa da magnitude do extraordinario acontecemento”.
Problemas da actualidade
O Congreso fora organizado por un núcleo de intelectuais e activistas vinculados ao galeguismo histórico. A principios de 1956, o Consello de Galiza –o órgano que se constituÃu no exilio como continuador dun suposto lexÃtimo “goberno de Galicia”-acordou celebrar un encontro para “estudar os problemas especÃficos, individuais e colectivos, dos nosos emigrados, con proxeccións sobre o presente e futuro de Galicia, buscándolles as posibles e axeitadas solucións”.
Entre os membros da comisión organizadora estaban figuras coma Manuel Puente, Xosé Neira Vilas, Xosé B. Abraira ou Rodolfo Prada entre outros, aÃnda que destacan importantes ausencias, como LuÃs Seoane ou Eduardo Blanco Amor, ou da Federación de Sociedades Galegas. Os organizadores pedÃronlle a LuÃs TobÃo, diplomático da República exiliado en Uruguai, que elaborara toda a regulamentación e o programa do Congreso.
Ao repasar as actas do Congreso, pódese percibir, en certo xeito, como delegados e organización achéganse á problemática do momento na emigración, na cultura e na lingua do paÃs. Danse numerosas propostas para a constitución de organismos de apoio, de xestión e de investigación destinados á normalización da actividade dos galegos no exterior. Os ditames das comisións, nos que se validan as propostas, refÃrense moitas veces á imposibilidade de ver cumpridas as propostas, ao ser necesario en moitos casos unha acción da administración en Galicia que a ditadura franquista non Ãa realizar.
Na actualidade, o novo congreso Galicia: Éxodos e Retornos recupera, en certo xeito, a vontade contemporánea do seu predecesor. Segundo os organizadores do AEG, “é necesario abrir de novo o debate sobre os fenómenos emigratorios, nun momento en que Galiza deixou de ser un paÃs emigratorio –aÃnda que con importantes colectividades asentadas fóra das nosas fronteiras-, para ser un lugar de recepción de correntes inmigratorias”.