Remata a convivencia artística que ocupou San Martiño Pinario durante o mes de setembro

Un xeito diferente de produción artística. Reunir trinta creadores durante un mes convivindo nun mesmo espazo coa intención de que intercambien experiencias e ideas e ver o que acontece. Esta foi a base do proxecto que botou a andar Antón Sobral en colaboración coa Consellería de Cultura nos mosteiro de San Martiño Pinario, en Compostela. A piques de rematar o prazo, vemos como evoluíu esta experiencia.

Aínda que a creación artística está tradicionalmente considerada coma resultado dun proceso solitario de reflexión e de creatividade, os muros de San Martiño Pinario están contemplar ao longo do último mes como se desenvolve un proxecto colectivo neste campo. A idea naceu hai case un ano no encontro do mundo da arte que se celebrou na Illa de San Simón. “O concepto era facer unhas bolsas para artistas novos, e o que se fixo foi convocalas a nivel estatal, e saíron vinte e dous galegos e oito de fóra, unha alemá e xente doutros lugares da península”, explica Antón Sobral, organizador do evento. Cada un dos aspirantes presentou un proxecto que debían realizar no transcurso da experiencia, axustándose a un orzamento previo. Sen embargo, na maioría dos casos, e segundo recoñecen os propios artistas, a proposta inicial foi evoluíndo coa convivencia e o intercambio de experiencias entre os participantes.

Xeitos de colaborar
“O máis importante é a interacción entre eles, o cal non é nada habitual no mundo das artes, onde cada un traballa para si mesmo”, destaca o coordinador. “Axúdanse, colaboran, hai xente que intercambia ata os seus proxectos”. Aínda que desta experiencia sairán polo momento só trinta obras, moitos dos participantes ven claras futuras colaboracións entre eles. “Hai interaccións duns con outros que ao mellor non saen á luz para a exposición pero que son moi importantes a nivel persoal. Eu xa falei cunha persoa para traballar en Pontevedra e cedinlle a miña casa outra persoa para que traballase”, sinala Amaya González.

Apoios materiais
A colaboración entre os participantes foi máis aló das cuestións puramente artistas. Os aspectos máis mundanos da arte, coma a busca de materiais para elaborar as obras, unha cuestión que en ocasións é ben complexa. Hai que pensar que por San Martiño andan estes días obxectos coma troncos de árbore, lenzos, grandes anacos de madeira, resinas, látex, pinturas de todo tipo, lámpadas, metacrilato... Tamén a colaboración entre autores se fixo necesaria para tirar as fotografías e os vídeos das performances que se realizaron no interior do encontro.”Houbo moita colaboración, se alguén precisa madeira imos todos a por ela”, apunta Pablo Pérez, un dos participantes.

Obras para o mosteiro
Ademais da realización de obras físicas, o lugar acolleu a posta en escena de performances e intervencións no mesmo lugar. Deste xeito, a propia Amaya desenvolveu unha intervención no espazo de San Martiño, en colaboración con Vanesa Díaz. “Chamoume a atención unha fiestra que hai fechada cunha corda e tamén outras que hai nos baños con cadeas”, sinala Amaya. A partir desa idea realizou unha intervención na que fechou durante a noite con la, cinta, cadeas e outros elementos. A idea era que os seus propios compañeiros se encontrasen cun espazo fechado. Noutro momento, organizouse unha concorrencia de poesía, vídeo, monicreques e escenografía nunha complexa elaboración que involucrou a catro dos artistas ademais de unha manipuladora para os títeres. “Karin Hoetzwimmer, a rapaza alemá que participa no encontro, coñeceu en Cervantes unha rapaza que montaba unha obra de monicreques cun esqueleto que toca o violín. E Karin quixo, con iso, representar a entrada da morte no edificio”, explica Jorge Couceiro. Esta idea mesturouse coa lectura de poemas que tiña previsto facer Antía outra das participantes na que interviña o propio Couceiro coas súas instalacións de luces e de sombras. Marcos Casas, videoartista, achegou tamén a súa experiencia mesturándose as imaxes reais do monicreque, unha gravación do mesmo e os demais elementos.

Espazos para a arte
A Xunta corre cos gastos de estancia, desde San Martiño Pinario achégase o espazo. Cuartos para durmir, espazos para conectar os ordenadores, aulas, salóns transformados en talleres, o almacén do xardineiro convertido en taller e escultura... O interior do mosteiro viuse tamén transformado con esta actividade. A pesar do despregue de técnicas e materiais, as instalacións non son abondo para determinadas aplicacións artísticas, e deste xeito houbo que ampliar o espazo no que se desenvolve o encerro. “Tamén hai xente que ten que traballar fóra. Pedímoslle á Escola Mestre Mateo que nos deixase os seus talleres, ou hai proxectos que empregan serigrafía e aquí tampouco temos esas instalacións, pero a maioría están aquí”, explica Sobral.

Convivir na arte
A variedade de propostas que conviven dentro dos muros do mosteiro é grande. Escultura, intervencións ou performances mestúranse con pintura de paisaxes, fotografía ou vídeo. A pesar da diversidade de propostas, os participantes consultados coinciden en afirmar que a convivencia foi estupenda. “É sorprendente que con tal disparidade mantivésemos unha convivencia impecable” sinala Pablo Pérez. “Estou convencido de que foi o efecto do mosteiro”, conclúe. Deste xeito, non é estraño que tanto artistas coma organizadores estean a desexar poder repetir a experiencia en vindeiros anos.
Cos resultados deste encontro está previsto que se programe, a finais deste mes unha mostra na Sala de Exposicións Caixa Galicia na rúa Carreira do Conde, en Compostela. Os propios artistas están a ser os encargados de coordinar a exposición e de preparar o catálogo da mesma. Todo feito na casa ou, máis ben, no mosteiro.

Como nacen as obras de arte

Joan Saló, María Marco, Tania Blanco, Mónica Cabo e Rita Rodríguez traballan no taller. A convivencia de artistas de diferentes ámbitos foi o eixe fundamental da actividade que se desenvolveu en San Martiño Pinario. Espacios coma aulas ou salas de actos transformáronse en estudios para as máis diversas disciplinas.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Acción no claustro de San martiño Pinario. Amaya González aproveitou o claustro do mosteiro para montar unha acción.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

De novo Amaya González, agora a preparar a performance nocturna que desenvolveu canda a Vanesa Díaz
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Sentados ante o computador ultiman o seu traballo Paola Guimeráns, Pablo Pérez e Rita Rodríguez.
Guimeráns está a tratar as fotografías dixitais que realizou nesta actividade. "Basicamente o meu traballo son fotografías a través da webcam. O meu proxecto inclúese noutro máis grande que estou a desenvolver en Internet con outros artistas no web VHPlab.net", explica.
Pablo Pérez Sanmartín prepara "Malas hierbas" unha serie de ilustracións que quere presentar en forma de instalación. Segundo el "Fala, a partir do espazo e de cómo foi a convivencia, do concepto de mosteiro, de se afastar do mundo e da idea de xardín, relacionándoo con ‘As flores do mal’ de Baudelaire".
Pola súa banda, Rita Rodríguez ultima as fotografías e os vídeos das performances que desenvolveu durante a súa estancia. Segundo explica, as súas intervencións tentan reflexionar sobre a relación entre o orgánico e o xeométrico. "Tento reflexionar tamén sobre os límites entre a comunicación e a obra, se a obra e máis o proceso do que o resultado. Tentei xogar tamén co que aconteceu aquí este tempo, co espazo e coa xente".
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Desde dentro da súa caixa, Vanesa Díaz proponnos unha reflexión sobre o baleiro e os espazo interpersoal. Na súa obra poden verse copas ou culleres pintados coma se contivesen un ceo estrelado, "é un intento de traspasar o sentido do universo á nosa realidade cotiá". Logo, as caixas baleiras representan "As caixas representan o espazo intersubxectivo, o que ai entre as persoas e supón o paso de persoal a íntimo, son uns sesenta centímetros arredor da persoa. E é aí onde acontece o que máis nos importa".
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Eduardo Roca representa unha das tendencias máis clásicas dentro do encontro. Este almeriense representa a través da pintura paisaxes urbanas de Compostela nas súas pinturas. Logo de achegar diferentes visións da Praza do Obradoiro, está a completar un cadro no que se poden ver as chemineas da refinería de Bens e prepara unha fachada da catedral en formato panorámico.
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Pamela Hevia traballa na súa obra no taller, un espazo que concentrou boa parte da actividade dos artistas.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

A instalación de Tania Blanco, que participa desde Valencia, amosa unha variante do paisaxismo. Na cara exterior de cubos amosa diferentes vistas da Facultade de Ciencias da Comunicación, o mesmo edificio que pinta nun anaco de tronco. "Pinto sobre a cortiza, e logo deixo o centro do tronco cos aneis da vida para que xogue o aspecto natural co pictórico. Logo os cubos van colgados e no interior vai máis o etéreo que son os ceos. O proxecto foise adaptando progresivamente aos medios, á recollida de información fotográfica que fixen e aos materiais que puiden encontrar neste espazo de tempo."
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Raquel Durán prepara as fotografías da súa acción
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Un dos procesos de María Marco, no exterior.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

O traballo de Jorge Couceiro céntrase nas formas. Este artista traballa esculpindo a partir das sombras que proxectan as figuras que crea. "Estou a facer unha composición de formas, son coma trazos soltos que moldeo no aire, e logo é a sombra a que fai o debuxo", explica. "A idea é que a xente ao pasar ante a proxección e a sombra constrúe tamén a obra coa súa propia sombra, unha obra que se basea precisamente en imaxes de público, que son os rostros que amoso". Ademais deste concepto, Couceiro convida tamén a unha reflexión sobre o consumo a partir dunha curiosa reconstrución dun carro da compra tamén feita con sombras. "Faga o que faga eu, a realidade que é a sombra é a que fai a obra".
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Unha das sombras de Jorge Couceiro. A necesidade de penumbra fixo que contase cun espazo propio para traballar.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Eva Mendoza presenta o seu proxecto nunha das aulas do centro ante os seus compañeiros.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

O baixo no que se gardan as ferramentas de xardinería transformouse no taller de escultura. Jorge Varela, Candela Touceda e Pilar Santos compartían este espazo co xardineiro.
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Jorge Varela propón unha escultura que chega a varios sentidos. "Son autorretratos feitos en resina de poliester que levan un pau coma se fosen chupachups. Logo levarán unha cuberta de caramelo, e entón ademais de ser visual vai funcionar tamén co olfacto e co gusto", explica. "A idea foi evoluíndo desde que entrei. Notei a influencia do traballo colectivo non tanto na parte práctica senón no discurso e no xeito de interpretar o traballo".
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

Tamén cos sentidos traballa Candela Touceda. "Estou a facer uns moldes de látex cos que vou montar coma unha alfombra. A obra fala sobre o pracer e o coñecemento, e a necesidade de tocar na percepción das obras expostas". "COgITO" e "É un pracer" son os textos que inclúe a artista nesta obra. Como mostra dos resultados que achega esta experiencia, sorprende o feito de que Candela e Jorge decidiron intercambiar os seus proxectos, de xeito que cada un deles aparecerá coa autoría do outro, nun intento de reflexionar sobre "as condicións da escultura, que actualmente se percibe como visual de máis. ¡Que bonito, que bonito!", sinalan os autores.
Foto: Xermán Hermida

Como nacen as obras de arte

A obra de Pilar Santos reflexiona sobre unha cuestión que está actualmente de moda. "Estou a traballar sobre a representación da Última Cea. Ao longo dos séculos sempre se representou unha muller ao carón de Cristo" sinala. Unha cunca rosa representará ese elemento feminino. Planches de madeira, placas de metal, vidro, botellas, candeas, sangue e cuncas mestúranse nesta particular visión deste evento.

Como nacen as obras de arte

Unha imaxe da montaxe de Mónica Cabo.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Araitz Urbeltz amosa o seu proceso.
Foto: Organización

Como nacen as obras de arte

Rubén Santiago fai unha curiosa performance a través dunha das ventás do mosteiro.
Foto: Organización