Vigo acollerá no mes de setembro o primero congreso internacional de Musicoterapia do país

O poder da música

Hai uns días sorprendía á opinión pública o caso de “Piano man”, un home que apareceu nunha praia británica sen ningún tipo de documentación, que non falaba e non lembraba nada. Pero toda a súa ansiedade desaparecía cando se sentaba fronte a un piano que toca sen parar. Sempre se falou do poder de curación da música, unha faceta que se explora desde hai tres anos en Galicia. É a musicoterapia.

En novembro de 2002 un grupo de profesionais iniciaron un proceso sen precedentes no noso país. Sete musicoterapeutas, un psicólogo, seis músicos, catro persoas na organización e catro observadores foron por vinte e tres residencias para maiores que hai no noso país para probar como a música podía mellorar a súa calidade de vida.

Un ano despois xente con demencia senil, con deterioro físico, con alzheimer ou simplemente co deterioro propio da idade conseguiron mellorar ata 25,9% a súa expresión. Pero...¿que quere dicir isto? Pois que con varias sesións de música que involucran o corpo, o son e o movemento conseguiron que uns 131 maiores mellorasen a súa comunicación, a súa postura corporal ou simplemente recuperasen parte da súa capacidade de escoita. Pero os seus beneficios non quedaron aí, senón que melloraron o seu estado de ánimo.

Forma parte dun proxecto piloto co que a Fundación Mayeusis, en colaboración coa Consellaría de Asuntos Sociais, se dedicou a explorar desde hai tres anos as posibilidades da música tanto para mellorar a calidade de vida como no campo clínico. O seu director Felipe Estevez destaca que “a musicoterapia é unha nova disciplina que se abre camiño en España, mentres que noutros países como Arxentina, levan anos desenvolvéndose”. De feito, mentres en Arxentina é unha titulación universitaria en España só hai pequenos cursos relacionados con esta disciplina.

O que hai feito
O traballo con maiores é só unha das múltiples facetas exploradas pola Fundación Mayeusis. Felipe destaca que “grazas aos convenios asinados coa Consellaría puidemos tocar todos os ámbitos”. A musicoterapia está indicada para tratar doenzas como o autismo, o alzheimer e mesmo para mellorar o estrés, a ansiedade e mellorar os estados de ánimo.

Unha das áreas que máis sorprendeu foi o tratamento da musicoterapia para nenos con autismo. Felipe Estevez explica que “fixemos un taller e logo seguimos colaborando cos pais porque vimos que os nenos respondían ao tratamento”. De feito, xa non só porque mellorou a súa comunicación co contorno, senón porque aumentou a súa creatividade.

Música personal e intransferible
Outra das facetas contempladas ao longo dos procesos desenvoltos por Mayeusis foi a creación dunha identidade sonora (ISO). “A ISO, explica Felipe, é como o DNI, a identidade sonora de cada persoa que é única e intransferible que ten moita información sobre como estamos constituídos”. Agora mesmo Mayeusis conta con varios cedes, nos que aparece representada a súa identidade sonora dun grupo de anciáns do Centro Social de Coia (feito con grupos de mulleres na etapa da menopausia e terceira idade) e coa escola de educación especial “Saladino Cortizo”. A idea da Fundación que preside Felipe Estevez é continuar con este proxecto e crear as ISO sonoras do maior número de xente posible porque “poder ser moi útil para unha persoa porque é aplicado en casos de persoas que está en coma ou mesmo para poder acceder a áreas do cerebro ás que a psicoloxía tradicional non pode chegar”.

Felipe lembra que o uso da música como compoñente terapéutico está moi relacionada ao ámbito cultural. Tanto os árabes como os musulmáns empregaban música para evitar dores de cabeza ou, entre outra multitude de aplicacións, para as dores de estómago, pero “nós queremos aproveitar toda esa tradición, reconducila para darlle un desenvolvemento persoal para que mellore a vida da xente”.

O presente
O máis recente que a Fundación Mayeusis desenvolveu en relación coa musicoterapia está destinado á formación de persoal para a súa aplicación. O director da fundación explica que á falta de escolas e titulacións oficiais, os cursos que eles ofrecen “son a única vía de formación, xa que non existe outro xeito de crear musicoterapeutas”.

O curso que ofrece é o primeiro nivel dentro do programa de formación en Musicoterapia e para facelo non é preciso ter ningún requisito académico ou musical previo. Neste campo, o vindeiro día 29 de xuño un musicoterapeuta arxentino ofrecerá unha xornada de traballo.

Un futuro moi próximo
O vindeiro mes de setembro a Fundación Mayeusis organizará Atlantis 2005 que é o primeiro congreso de musicoterapia que se desenvolve no país e que terá un carácter internacional. Será en Vigo, na sede da Fundación e o cartel, que aínda non é definitivo, está formado por musicoterapeutas de diferentes partes do mundo (sobre todo latinoamericanos onde esta tendencia está máis desenvolvida) e que ofrecerán un estado da cuestión. Felipe está “convencido de que se está a esquecer unha traxectoria terapéutica para esta arte e é unha liña que hai que recuperar”.