A Asociación Cultural o Galo homenaxea a traxectoria e a obra de José Chao Rego

A ras de Chao

Pouca xente pode contar que foi perseguida polo tribunal de opinión pública durante o franquismo con tanta ironía e bo humor como Xosé Chao Rego (Vilalba, 1932). O mesmo ton que empregou na súa obra e na súa vida e pola que a Asociación Cultural O Galo vén de celebrar unha homenaxe no seu nome. Baixo o titulo de “Renacer galego” enmárcase unha serie de actividades que van desde un simposio até un acto poético-musical.

“Renacer galego é o título deste simposio que o toma da obra de Chao (“Eu renazo galego”) e porque contribuíu a que se vira o que somos como país fronte ao ocultamento e porque asumimos o imposto e esa obra marcou a moita xente. Para ser galego hai que volver a renacer e na obra de Chao atopamos unha forma de identificación”. Desta forma o secretario da Asociación Cultural O Galo, Marcos Maceira, xustifica que se tomara como nome para este congreso o libro de Chao Rego co que fora finalista do Premio Nacional de Narrativa no seu momento.

O simposio
Hai múltiples motivos polos que Chao Rego é unha desas personalidades que han de permanecer na retina de todos nós e que xustifiquen esta homenaxe. “O obxectivo que nos marcamos apunta o secretario da Asociación Cultural, é o de definir a súa obra e que a xente participe dela e que comparta que o que ten de fondo é resaltar a un dos grandes pensadores e dos ensaístas do panorama cultural galego”. O propio secretario nos revela que ao principio Chao negárase a esta homenaxe, pero que pouco a pouco foi aceptando esta idea, ata tal punto que o seu delicado estado de saúde non lle impediu estar presente e inaugurar un coloquio no seu nome.

Xosé Chao, ou Pepe Chao como lle chaman os seus amigos, ten conversado sobre os evanxeos desde a súa faceta de sacerdote, sobre o galeguismo desde a súa fonda identificación da terra e sobre a identidade. Pero a súa singularidade non remata aí, porque se en algo se caracteriza a vida de Chao Rego é a súa coherencia coa terra, cos galegos e consigo mesmo. Un feito que o levou a pasar 22 días en prisión logo de organizar o movemento de Coloquios Rexionais de Parroquia. Chao foi un sacerdote galeguista moi cercano aos labregos que chegou a dicir “entendo ao labrego pero non entendo ao obreiro” marcando a súa relación coa terra, na que enraizou o seu pensamento. Dentro desta coherencia, que como bo católico predicou con palabra e obra, organizou romaxes moi populosas que lle ocasionou desputas coa igrexa e co goberno pero que o achegou cada vez máis ao pobo.

Todas estas facetas: a literaria, a ensaísta, o compromiso político e a súa impronta social que deixou a través da súa faceta de articulista en boa parte da prensa do país (desde Teima, Encrucillada, Vida Nueva ou Sal Terrae até La Voz de Galicia) foron as que se abordaron no simposio que durante esta fin de semana se desenvolveu no salón de actos do Consello da Cultura Galega. “O perfil de xente que buscabamos, explica Marcos Maceira, era o de profesores que teñen estudado e analizado algún aspecto da obra de Chao. Así fomos compondo unha traxectoria que vai desde a literatura até a antropoloxía. De todos os xeitos, o que está de fondo en todo este fenómeno e funciona como fío conductor é a galeguidade”.
Ademais, Chao Rego é de toda unha familia de “Chaos” moi coñecida. Irmán de Ramón Chao o xornalista de Radio France Internacional e polo tanto tío do músico Manu Chao.

O recital poético-musical
O simposio é so unha parte da homenaxe que a Asociación Cultural o Galo lle brinda ao propio Chao. Hai un segundo acto moito máis lúdico que terá lugar o vindeiro 11 de decembro no Teatro Principal de Santiago. Alí, a Banda de Música e instrumental e a Coral Solfa abrirán boca cun recital. Logo chegará o momento da palabra onde Lois Diéguez, Marica Campo, Rafa Villar, Salvador García Bodaño, Xesús Rábade e Helena Villar Janeiro ofrecerán un recital poético. A partir de aí haberá un agasallo ao propio Chao e “A quenlla” pechará a homenaxe.

“Se a primeira parte, explica Marcos Maceira, pretendía centrarse na difusión do seu coñecemento, a segunda parte pretendemos o seu recoñecemento, é dicir, agradecerlle o seu traballo e darlle un agasallo simbólico por todo o que ten achegado a través da súa vida”.

A Asociación Cultural
Hai cinco anos a Asociación Cultural O Galo, a máis antiga do país, organizou unha homenaxe a Uxío Novoneyra. Foi aí cando comezou un ciclo que chamaría “Galicia viva” coa que pretendía honrar a xente que aínda está viva e que ten desenvolvido un traballo en prol do galeguismo. A día de hoxe, explica Marcos Maceira, “hai feitos contactos por outra xente pero non queremos apuntar en ningunha dirección porque aínda non hai nada definitivo”.