En Brión, perto de Santiago, hai unha curiosa igrexa sen acabar. É o santuario de Santa Minia, que cada ano recibe o vinte e seis e o vinte e sete de setembro milleiros de devotos que acoden para solicitar os favores da santa. Contrariamente ao que puidera semellar polo éxito desta advocación, a devoción iniciouse aÃnda a mediados do século XIX, a partir do interese de Luis TobÃo, que importou unhas reliquias cunha curiosa historia e artellou un culto co que el e a súa familia obtiveron beneficios económicos e sociais.
Santa Minia foi unha mártir dos tempos do imperio romano. Segundo a Historia, morreu virxe no 362 despois de Cristo na Cidade Eterna e foi enterrada nas catacumbas onda moitos dos seus correlixionarios cristiáns. Como se pode imaxinar, a súa relación con Galicia en vida non foi moita. E aÃnda despois de morta, tardarÃan un bo tempo os seus despoxos en ter nada que ver co noso paÃs. Foi en 1804 cando os restos de Minia sairÃan do seu descanso secular para iniciar unha accidentada viaxe que acabarÃa con ela en Brión. Neste ano, con autorización do Papa, foron extraÃdos da súa tumba, e adquiridos por J.F. Arieta, que á súa vez llas entregou en Cádiz a Don Tomás Anduaga, rico comerciante local. Este instalou as reliquias, xa daquela gardadas no interior dunha imaxe da mártir, onda un vaso con sangue de Minia e un anaco da lápida da santa, nunha capela privada que posuÃa. Coa disolución da compañÃa comercial e a morte do seu promotor, os restos pasan a mans de José Finoquio, que non tardarÃa moito en llos ceder sen aparente contrapartida a LuÃs TobÃo, empregado do señor Anduaga e orixinario de Brión.
A viaxe final
"Ao morrer Artuaga, TobÃo, que tanta devoción lle tiña a Santa Minia, pediu que en vez de lle dar unha indemnización lle desen a Santa", apunta Rafael Barca, estudoso da historia de Brión. O emigrado inicia entón o retorno á súa terra, e leva con el estas reliquias, indo primeiro por mar até o porto de Vigo e continuando despois polo interior do paÃs até chega á súa terra natal, onde arribou o primeiro de agosto do 1848. Inmediatamente iniciou unha grande campaña para organizar na comarca o culto ás súas reliquias. Cartas ao arcebispado solicitando a entronización dos restos na igrexa parroquial, comprobación da autenticidade das reliquias, campañas de colleita de esmolas para construÃr un novo templo dedicado á mártir... Unha auténtica campaña de mercadotecnia e promoción que darÃa na constitución dun culto que sobrevive, vizoso, até hoxe.
A difusión dun novo culto
Durante varios anos despois da súa volta o propio TobÃo percorreu as aldeas da zona de Brión colleitando contribucións económicas e colaboracións para construÃr unha capela onda o campo da festa. Alén diso, comprometeuse a adquirir os obxectos necesarios para o culto pagándoos dos seu propio peto. Este esforzo terÃa unha contrapartida económica cando, en 1851, o arcebispado lle outorga dereitos de padroado sobre a capela e a décima parte de todos os ingresos obtidos da devoción popular á santa, uns dereitos que o promotor do culto cederÃa aos seus propios herdeiros. A pesar da oposición do párroco e dun grupo de veciños, temerosos de que Santa Minia substituÃse o culto tradicional da parroquia, o proxecto de TobÃo foi adiante e en 1868 as reliquias da mártir trasladábanse ao novo templo, a pesar de que este estaba inconcluso. As obras prolongarÃanse, sen chegar a acabarse nunca o proxecto orixinal, até a comezos do século XX. Pouco antes, a finais doXIX, empregáranse pedras dos restos das Torres de Altamira, unha fortaleza medieval pertencente á familia dos Moscoso, que quedou seriamente afectada por este espolio. Coincidindo coa inauguración do santuario o arcebispado outorgou indulxencias a todas as persoas que visitasen a capela, iniciándose deste xeito un culto de grande éxito.
Os milagres
Non tardaron naqueles anos en aparecer historias que daban fe da capacidade milagreira da Santa. Segundo recolle Julio Fernández Pintos nun artigo do seu web, axiña comezaron a circular historias de curacións e intervencións milagreiras da santa. "A máis curiosa é a que indicaba como durante a Guerra da Independencia acudiu a Santa en defensa da vila de Noia, polo que se di que a corporación municipal deste concello acudiu en pleno como mostra de gratitude", aÃnda que a santa non chegou a Brión até corenta anos despois daqueles sucesos... AÃnda hoxe, a devoción popular a Santa Minia mantense. Segundo explica Rafael Barca "a xente continúa participando na romarÃa". Cada vinte e seis e vinte e sete de setembro milleiros de persoas se achegan á capela pola que tanto loitou LuÃs TobÃo e participa nos ritos de adoración. "Non é coma outros santos e santas, que son avogados dos ouvidos ou de algo concreto", puntualiza Barca. "Os favores que pide a xente obtenos. Os galegos non dan a cousa por nada, e cando vexo a xente de xeonllos arredor da capela penso que algo tivo que facer a santa". Entre outras mostras de adoración apunta que "hai unha lámpada de cristal na capela que deixou a nai dunha nena que recuperou a fala, e moitos exvotos de pernas e de brazos. En xeral é unha avogada á que se pide axuda para moitas cuestións".
Difusión moderna
O rápido éxito deste culto implantado a partir do traslado duns restos desde Roma chamou a atención de diferentes estudosos, e alén do artigo de Fernández Pintos, podemos encontrar referencias á historia de Santa Minia no libro "RomerÃas e santuarios" de Antonio Fraguas e mesmo unha análise detallada do proceso de implantación da mártir en Galicia en "Santa Minia. Virgen y Mártir", escrito a mediados dos anos setenta polo daquela párroco de Brión. AÃnda que os herdeiros de TobÃo renunciaron hai tempo aos seus dereitos sobre o culto a prol da propia capela, o culto non deixa de manterse e difundirse. Do éxito da romarÃa da fe a existencia do web santaminia.org, que recolle boa parte da historia da capela e do culto e que continúa unha tradición de mercadotecnia sacra que acompaña a santa desde a súa chegada ao paÃs.
Santa Minia foi unha mártir dos tempos do imperio romano. Segundo a Historia, morreu virxe no 362 despois de Cristo na Cidade Eterna e foi enterrada nas catacumbas onda moitos dos seus correlixionarios cristiáns. Como se pode imaxinar, a súa relación con Galicia en vida non foi moita. E aÃnda despois de morta, tardarÃan un bo tempo os seus despoxos en ter nada que ver co noso paÃs. Foi en 1804 cando os restos de Minia sairÃan do seu descanso secular para iniciar unha accidentada viaxe que acabarÃa con ela en Brión. Neste ano, con autorización do Papa, foron extraÃdos da súa tumba, e adquiridos por J.F. Arieta, que á súa vez llas entregou en Cádiz a Don Tomás Anduaga, rico comerciante local. Este instalou as reliquias, xa daquela gardadas no interior dunha imaxe da mártir, onda un vaso con sangue de Minia e un anaco da lápida da santa, nunha capela privada que posuÃa. Coa disolución da compañÃa comercial e a morte do seu promotor, os restos pasan a mans de José Finoquio, que non tardarÃa moito en llos ceder sen aparente contrapartida a LuÃs TobÃo, empregado do señor Anduaga e orixinario de Brión.
A viaxe final
"Ao morrer Artuaga, TobÃo, que tanta devoción lle tiña a Santa Minia, pediu que en vez de lle dar unha indemnización lle desen a Santa", apunta Rafael Barca, estudoso da historia de Brión. O emigrado inicia entón o retorno á súa terra, e leva con el estas reliquias, indo primeiro por mar até o porto de Vigo e continuando despois polo interior do paÃs até chega á súa terra natal, onde arribou o primeiro de agosto do 1848. Inmediatamente iniciou unha grande campaña para organizar na comarca o culto ás súas reliquias. Cartas ao arcebispado solicitando a entronización dos restos na igrexa parroquial, comprobación da autenticidade das reliquias, campañas de colleita de esmolas para construÃr un novo templo dedicado á mártir... Unha auténtica campaña de mercadotecnia e promoción que darÃa na constitución dun culto que sobrevive, vizoso, até hoxe.
A difusión dun novo culto
Durante varios anos despois da súa volta o propio TobÃo percorreu as aldeas da zona de Brión colleitando contribucións económicas e colaboracións para construÃr unha capela onda o campo da festa. Alén diso, comprometeuse a adquirir os obxectos necesarios para o culto pagándoos dos seu propio peto. Este esforzo terÃa unha contrapartida económica cando, en 1851, o arcebispado lle outorga dereitos de padroado sobre a capela e a décima parte de todos os ingresos obtidos da devoción popular á santa, uns dereitos que o promotor do culto cederÃa aos seus propios herdeiros. A pesar da oposición do párroco e dun grupo de veciños, temerosos de que Santa Minia substituÃse o culto tradicional da parroquia, o proxecto de TobÃo foi adiante e en 1868 as reliquias da mártir trasladábanse ao novo templo, a pesar de que este estaba inconcluso. As obras prolongarÃanse, sen chegar a acabarse nunca o proxecto orixinal, até a comezos do século XX. Pouco antes, a finais doXIX, empregáranse pedras dos restos das Torres de Altamira, unha fortaleza medieval pertencente á familia dos Moscoso, que quedou seriamente afectada por este espolio. Coincidindo coa inauguración do santuario o arcebispado outorgou indulxencias a todas as persoas que visitasen a capela, iniciándose deste xeito un culto de grande éxito.
Os milagres
Non tardaron naqueles anos en aparecer historias que daban fe da capacidade milagreira da Santa. Segundo recolle Julio Fernández Pintos nun artigo do seu web, axiña comezaron a circular historias de curacións e intervencións milagreiras da santa. "A máis curiosa é a que indicaba como durante a Guerra da Independencia acudiu a Santa en defensa da vila de Noia, polo que se di que a corporación municipal deste concello acudiu en pleno como mostra de gratitude", aÃnda que a santa non chegou a Brión até corenta anos despois daqueles sucesos... AÃnda hoxe, a devoción popular a Santa Minia mantense. Segundo explica Rafael Barca "a xente continúa participando na romarÃa". Cada vinte e seis e vinte e sete de setembro milleiros de persoas se achegan á capela pola que tanto loitou LuÃs TobÃo e participa nos ritos de adoración. "Non é coma outros santos e santas, que son avogados dos ouvidos ou de algo concreto", puntualiza Barca. "Os favores que pide a xente obtenos. Os galegos non dan a cousa por nada, e cando vexo a xente de xeonllos arredor da capela penso que algo tivo que facer a santa". Entre outras mostras de adoración apunta que "hai unha lámpada de cristal na capela que deixou a nai dunha nena que recuperou a fala, e moitos exvotos de pernas e de brazos. En xeral é unha avogada á que se pide axuda para moitas cuestións".
Difusión moderna
O rápido éxito deste culto implantado a partir do traslado duns restos desde Roma chamou a atención de diferentes estudosos, e alén do artigo de Fernández Pintos, podemos encontrar referencias á historia de Santa Minia no libro "RomerÃas e santuarios" de Antonio Fraguas e mesmo unha análise detallada do proceso de implantación da mártir en Galicia en "Santa Minia. Virgen y Mártir", escrito a mediados dos anos setenta polo daquela párroco de Brión. AÃnda que os herdeiros de TobÃo renunciaron hai tempo aos seus dereitos sobre o culto a prol da propia capela, o culto non deixa de manterse e difundirse. Do éxito da romarÃa da fe a existencia do web santaminia.org, que recolle boa parte da historia da capela e do culto e que continúa unha tradición de mercadotecnia sacra que acompaña a santa desde a súa chegada ao paÃs.
