Existe no noso rural a crenza, amplamente estendida, de que xabarÃs, lobos e serpes son ceibados no monte por ecoloxistas ou técnicos da Xunta. A liberación de máis de catro mil visóns dunha granxa en Carral o pasado mes de abril puña de actualidade a problemática sobre a liberación de animais en medios naturais. Os desequilibrios no ecosistema que poden supor determinadas especies, onda os posÃbeis danos que causan en colleitas e propiedades fan desta unha cuestión polémica.
Desde MuxÃa até a Rúa, boa parte do campesiñado galego comparte a idea de que en Galicia se fan soltas de animais salvaxes e, maioritariamente daniños. Lobos, xabarÃs e serpes, ou mesmo esquÃos son algúns dos animais aos que se lles apón esta orixe dun xeito máis común. "Existe o convencemento entre a poboación de que, do mesmo xeito en que é habitual a liberación de especies de interese cinexético por parte dos cazadores, existen outras persoas que se dedican a ceibar outras especies, o cal hai que desmentir de xeito profundo e claro", apunta Nercellas, biólogo con moitas horas de traballo de campo. Na lenda, o máis habitual é aporlle "aos de medio ambiente" a aparición de animais pouco ou nada vistos polos veciños. "Nesta categorÃa inclúense tanto os ecoloxistas coma os técnicos da consellerÃa", Martiño Nercellas, vocal de Biodiversidade da Federación Ecoloxista Galega (FEG).
As soltas reais
O primeiro que hai que aclarar á hora de falarmos solta de animais salvaxes no medio natural é que as liberacións organizadas deste tipo fanse unicamente por cuestións cinexéticas en Galicia. Nercellas, explÃcanos esta práctica "en cuestións de caza quen pode realizar esas soltas son as propiedades de caza e de pesca, en teorÃa coa correspondente autorización da ConsellarÃa de Medio Ambiente". Por outro lado, libéranse os escasos animais que saen dos centros de recuperación de fauna que existen en Galicia. "A maior parte dos animais que entran nestes centros con feridas por accidentes de caza ou de tráfico non se poden recuperar" explica Nercellas. "As que se recuperan si se ceiban, ou no mesmo lugar en que foron recollidas ou en ambientes axeitados para a súa supervivencia. O máis normal é que sexan miñatos, curuxas, algún pequeno mamÃfero... Isto en ocasións transcende aos medios, ou un paisano ve como se efectúa a solta. E por regra de tres a xente extrapola esa situación e expándese a lenda a solta de animais salvaxes".
Desmentidos
Os propios ciclos vitais de animais coma o lobo ou as serpes son responsábeis en boa medida da difusión destes mitos. "O lobo nesta época precisamente precisa máis comida para as súas crÃas, e por isto incrementa moito os seus ataques. Alén diso, é un animal que ten unha grande mobilidade, polo que é sinxelo que se vexan lobos en lugares onde habitualmente non se ven, e a xente pode pensar, ao non coñecer os costumes do animal, de onde sae". Dun xeito semellante, a proliferación repentina de serpes na época de crÃa pode dar lugar a repetir o equÃvoco. O caso da xabaril é un pouco diferente, xa que nesta especie produciuse efectivamente un incremento da poboación nos últimos anos. "Este crecemento debeuse a un cambio no modelo do monte, que deu na proliferación da maleza, un medio que favorece moito a multiplicación desta especie".
O dano de caza
Na realidade, as soltas que se realizan son unicamente de especies con interese cinexético coma coellos, faisáns, perdices... A pesar da aparente inocuidade destas especies, a súa liberación ten provocado grandes danos no medio natural, ao propagárense a través destes animais enfermidades que provocaron unha drástica diminución da poboación nestas especies, fundamentalmente no caso dos coellos. A pesar dos intentos da Lei para garantir o bo estado dos exemplares que se soltan, "é moi difÃcil controlar o bo estado de todos os animais", explica Martiño, alén diso, "as enfermidades están moi asentadas no medio, e hai que loitar con causas coma a contaminación do hábitat, a falta de alimento, os lumes ou mesmo o stress a baixada de defensas que este provoca".
Outras soltas intencionadas
As únicas liberacións organizadas de animais que se producen en Galicia son aquelas que puntualmente realizan determinadas organizacións comprometidas na loita contra o maltrato de animais. Este foi o caso da solta masiva de visóns que se lle apuxo á denominada Fronte de Liberación Animal nunha granxa de Cambre o pasado mes de abril. Esta organización loita contra o maltrato e a explotación dos animais por parte do home, e entre as súa accións inclúe a liberación de animais recluÃdos en granxas de crÃa. No entanto, no seu web en español apúntase "os animales só son deixados en liberdade na natureza se son compatÃbeis com edio ambiente local e teñen unha oportunidade razonábel de supervivencia". Estas condicións non semellan darse no caso de Carral, xa que unha boa parte dos animais morreron nas primeiras horas de liberación e ademais os visóns teñen efectos moi negativos sobre o medio ambiente autóctono". Desde o movemento ecoloxista desmárcanse completamente deste tipo de accións, ao consideraren que a liberación incontrolada de especies foráneas provoca serios danos no medio ambiente. "Especies coma os visóns son animais moi oportunistas e moi agresivas que non teñen competidores autóctonos e que poden facer moito dano no medio", explica Nercellas. Outro caso de especie foránea que está a causar estragos no contorno ao ter fuxido de centros de crÃa é o cangrexo de rÃo americano, unha especie de grande voracidade que está a provocar a desaparición da variedade europea deste animal en Galicia.
A pequenas liberacións
Existen outras especies animais que tamén son liberadas no noso medio, mais estas soltas prodúcense de xeito individual e esporádico, aÃnda que non por iso o dano que provocan é menor. Trátase da solta de especies de compañÃa coma cans ou as coñecidas tartarugas de Florida. Estes sapoconchos, os máis habituais nas tendas, son voraces depredadores que están a converter en habituais dos nosos rÃos. A súa presenza silandeira está a acabar con moita da riqueza ecolóxica dos cursos galegos. Mentres a idea de que as soltas organizadas son culpábeis de moitos dos problemas do noso medio permanece na mente de moitas persoas, existe unha invasión silandeira que se está a producir nos nosos montes.
Desde MuxÃa até a Rúa, boa parte do campesiñado galego comparte a idea de que en Galicia se fan soltas de animais salvaxes e, maioritariamente daniños. Lobos, xabarÃs e serpes, ou mesmo esquÃos son algúns dos animais aos que se lles apón esta orixe dun xeito máis común. "Existe o convencemento entre a poboación de que, do mesmo xeito en que é habitual a liberación de especies de interese cinexético por parte dos cazadores, existen outras persoas que se dedican a ceibar outras especies, o cal hai que desmentir de xeito profundo e claro", apunta Nercellas, biólogo con moitas horas de traballo de campo. Na lenda, o máis habitual é aporlle "aos de medio ambiente" a aparición de animais pouco ou nada vistos polos veciños. "Nesta categorÃa inclúense tanto os ecoloxistas coma os técnicos da consellerÃa", Martiño Nercellas, vocal de Biodiversidade da Federación Ecoloxista Galega (FEG).
As soltas reais
O primeiro que hai que aclarar á hora de falarmos solta de animais salvaxes no medio natural é que as liberacións organizadas deste tipo fanse unicamente por cuestións cinexéticas en Galicia. Nercellas, explÃcanos esta práctica "en cuestións de caza quen pode realizar esas soltas son as propiedades de caza e de pesca, en teorÃa coa correspondente autorización da ConsellarÃa de Medio Ambiente". Por outro lado, libéranse os escasos animais que saen dos centros de recuperación de fauna que existen en Galicia. "A maior parte dos animais que entran nestes centros con feridas por accidentes de caza ou de tráfico non se poden recuperar" explica Nercellas. "As que se recuperan si se ceiban, ou no mesmo lugar en que foron recollidas ou en ambientes axeitados para a súa supervivencia. O máis normal é que sexan miñatos, curuxas, algún pequeno mamÃfero... Isto en ocasións transcende aos medios, ou un paisano ve como se efectúa a solta. E por regra de tres a xente extrapola esa situación e expándese a lenda a solta de animais salvaxes".
Desmentidos
Os propios ciclos vitais de animais coma o lobo ou as serpes son responsábeis en boa medida da difusión destes mitos. "O lobo nesta época precisamente precisa máis comida para as súas crÃas, e por isto incrementa moito os seus ataques. Alén diso, é un animal que ten unha grande mobilidade, polo que é sinxelo que se vexan lobos en lugares onde habitualmente non se ven, e a xente pode pensar, ao non coñecer os costumes do animal, de onde sae". Dun xeito semellante, a proliferación repentina de serpes na época de crÃa pode dar lugar a repetir o equÃvoco. O caso da xabaril é un pouco diferente, xa que nesta especie produciuse efectivamente un incremento da poboación nos últimos anos. "Este crecemento debeuse a un cambio no modelo do monte, que deu na proliferación da maleza, un medio que favorece moito a multiplicación desta especie".
O dano de caza
Na realidade, as soltas que se realizan son unicamente de especies con interese cinexético coma coellos, faisáns, perdices... A pesar da aparente inocuidade destas especies, a súa liberación ten provocado grandes danos no medio natural, ao propagárense a través destes animais enfermidades que provocaron unha drástica diminución da poboación nestas especies, fundamentalmente no caso dos coellos. A pesar dos intentos da Lei para garantir o bo estado dos exemplares que se soltan, "é moi difÃcil controlar o bo estado de todos os animais", explica Martiño, alén diso, "as enfermidades están moi asentadas no medio, e hai que loitar con causas coma a contaminación do hábitat, a falta de alimento, os lumes ou mesmo o stress a baixada de defensas que este provoca".
Outras soltas intencionadas
As únicas liberacións organizadas de animais que se producen en Galicia son aquelas que puntualmente realizan determinadas organizacións comprometidas na loita contra o maltrato de animais. Este foi o caso da solta masiva de visóns que se lle apuxo á denominada Fronte de Liberación Animal nunha granxa de Cambre o pasado mes de abril. Esta organización loita contra o maltrato e a explotación dos animais por parte do home, e entre as súa accións inclúe a liberación de animais recluÃdos en granxas de crÃa. No entanto, no seu web en español apúntase "os animales só son deixados en liberdade na natureza se son compatÃbeis com edio ambiente local e teñen unha oportunidade razonábel de supervivencia". Estas condicións non semellan darse no caso de Carral, xa que unha boa parte dos animais morreron nas primeiras horas de liberación e ademais os visóns teñen efectos moi negativos sobre o medio ambiente autóctono". Desde o movemento ecoloxista desmárcanse completamente deste tipo de accións, ao consideraren que a liberación incontrolada de especies foráneas provoca serios danos no medio ambiente. "Especies coma os visóns son animais moi oportunistas e moi agresivas que non teñen competidores autóctonos e que poden facer moito dano no medio", explica Nercellas. Outro caso de especie foránea que está a causar estragos no contorno ao ter fuxido de centros de crÃa é o cangrexo de rÃo americano, unha especie de grande voracidade que está a provocar a desaparición da variedade europea deste animal en Galicia.
A pequenas liberacións
Existen outras especies animais que tamén son liberadas no noso medio, mais estas soltas prodúcense de xeito individual e esporádico, aÃnda que non por iso o dano que provocan é menor. Trátase da solta de especies de compañÃa coma cans ou as coñecidas tartarugas de Florida. Estes sapoconchos, os máis habituais nas tendas, son voraces depredadores que están a converter en habituais dos nosos rÃos. A súa presenza silandeira está a acabar con moita da riqueza ecolóxica dos cursos galegos. Mentres a idea de que as soltas organizadas son culpábeis de moitos dos problemas do noso medio permanece na mente de moitas persoas, existe unha invasión silandeira que se está a producir nos nosos montes.
