Falar de empresas culturais é falar de editoras, discográficas, compañÃas de teatro, grupos musicais.... pero hai en Galicia unha empresa que ademais de funcionar como tal, obtén beneficios que se reinvisten en seguir promovendo a actividade cultural. Trátase da filosofÃa do grupo Sargadelos, capitaneado por Isaac DÃaz Pardo, quen acaba de facer a polémica proposta de cederlle a xestión da Fábrica de Cerámicas á Xunta.
Empresa, cultura e identidade de Galicia é a trÃada que sostén a filosofÃa do grupo Sargadelos. A fábrica de cerámica de Sargadelos é quen sostén un navÃo cultural que ten unha editorial (Edición do Castro), un museo de arte contemporánea (Museo Carlos Maside), un centro para o estudo da comunicación (Instituto Galego da Información) e unha rede de tendas que funcionan tamén como centro cultural (as galerÃas Sargadelos).
A dÃa de hoxe, detrás do complexo entramado empresarial de Sargadelos hai un nome propio. É o de Isaac DÃaz Pardo, o intelectual que continúa liderando aos seus 84 anos unha empresa cultural que ten a Galicia como principio e fin de toda a súa actividade. El mesmo resume todas esa forma de traballar nunha frase "a filosofÃa de fondo de todo o que significa Sargadelos é o compromiso con Galicia".
Do mesmo xeito que Isaac DÃaz Pardo é a alma mater deste complexo tecido empresarial, a Fábrica de Cerámicas é a que sostén economicamente a todas as figuras nacidas baixo este selo. É dicir, Sargadelos non é unha empresa mercantil ao uso, senón que todos os beneficios que ingresa reinvÃrtense en investigación sobre as formas, actividades culturais ou en calquera das liñas de traballo de todas as frontes abertas polo grupo.
O futuro
Hai menos dun mes celebrábanse na Coruña unhas xornadas de homenaxe a LuÃs Seoane, cofundador con DÃaz Pardo do entramado cultural de Sargadelos. AlÃ, Isaac DÃaz Pardo anunciou que se estaba a barallar a posibilidade de deixar Sargadelos en mans da Xunta. Unha afirmación que máis tarde nós explicarÃa ao dicir "simplemente queremos estabilizar o futuro de Sargadelos ao desaparecer eu".
O pasado verán dous socios (cun capital dun 4.36%) da Fábrica de Cerámicas de Sargadelos votaron en contra dunha ampliación de capital social. Unha acción encamiñada a que a Fundación Sargadelos (entidade sen fin de lucro, clasificada como de interese xeral e inscrita no Rexistro de Fundacións de Interese Galego) se fixera con máis do 50% do capital e que, segundo DÃaz Pardo estabilizarÃa o futuro de Sargadelos.
Ademais da Fundación está o Real Padroado, cuxo director é a persoa que ocupa cargo de Director Xeral de Promoción Cultural (neste caso Mar GarcÃa Campelo), figura á que "nós, explica DÃaz Pardo, lle propoñemos que sexa quen poida decidir que á Fábrica de Sargadelos non se lle poida tocar para poder defender o espÃrito cultural co que foi creada". E asà cumprirÃa cunha das funcións que ten encomendadas, que é vixiar que non se faga mal uso do nome de Sargadelos. Esta iniciativa é unha das cuestións que se debaterán na xuntanza que o Real Padroado prevista para mañá dÃa 30.
"O ideal, explica DÃaz Pardo, serÃa que o Real Padroado asumise o control", pero se non é posÃbel, farÃase a través do Laboratorio de Formas. Neste punto, matiza DÃaz Pardo, a parte que tiña LuÃs Seoane no Laboratorio de Formas (o 44%) "está en mans da Fundación Seoane, léase Concello da Coruña".
Configurar formas
Chegamos asà ao Laboratorio de Formas, que é unha entidade que diferentes exiliados (Dieste, Lorenzo Varela, Antonio Baltar, Blanco Amor, LuÃs TobÃo. Núñez Búa... e unha vez en Galicia, Fernández Albalat) crearon en Arxentina e que tiña, entre moitos obxectivos, estudar as experiencias sobre o mundo das formas. O Laboratorio de Formas, como explica o propio DÃaz Pardo "inaugura un novo ángulo de ver o problema: as formas son unha linguaxe e como todas as linguaxes, teñen un campo, unha terra ou unha circunstancia pola que pasaron e se desenvolveron. Tratase do étimo, de coñecer a raÃz das cousas". Unha filosofÃa que pretende recuperar o pasado recente que logo se plasmarÃa en múltiples manifestacións artÃsticas.
En 1964, o Laboratorio de Formas subscribiu un acordo con cerámicas do Castro (que traballaba co caolÃn do Castro de Samoedo en Sada, dentro do que é a segunda etapa da historia de Sargadelos) iniciando o camiño da impronta cultural. Con esta nova alianza, o Laboratorio de Formas deseñarÃa e do Castro producirÃa.
A apertura da primeira galerÃa Sargadelos en Barcelona, en 1972, supuxo a conxunción empresarial-cultural, ao compeltar o ciclo mercantil: idea, produción e venda. Mais como Sargadelos nunca tivo ánimo de lucro, as tendas non deberÃan ser unicamente espazos comerciais, senón centros culturais con librarÃas, salas de exposicións, puntos de encontro... e sempre coa mesma filosofÃa de traballo en prol da divulgación da cultura galega.
Forma de motor: do museo á información
Nese interes por recuperar o "étimo" o Laboratorio deu un paso máis e continuou co proxecto empresarial imbricado na filosofÃa cultural. Asà creou o primeiro museo de arte contemporánea galega, o Museo Carlos Maside. Deseñado por Andrés Fernández-Albalat inaugurouse en 1970 e deu entrada aos artistas máis representativos da arte antes da guerra civil e a unha escolma da plástica galega contemporánea: Maruja Mallo, Castelao, Laxeiro, Francisco Asorey, LugrÃs, o propio Seoane, Colmeiro, Eugenio Granell... A través de doazóns, o museo converteuse nun dos espazos de recollida da produción artÃstica galega máis rupturista logo da fenda da guerra civil.
As investigacións, todos os documentos que pretenden recoller a historia de Galicia e, posteriormente, os estudos levados a cabo nas xuntanzas de debate do Seminario de Sargadelos que se organizan cada verán, puidéronse editar grazas á creación de "Edicións do Castro"(1963). A editora do grupo que, con máis 1500 tÃtulos publicados, puxo o acento en recuperar a historia galega no exilio.
Os polos do proxecto cultural completábanse tamén cun centro dedicado á información. Unha idea que deu lugar a que Laboratorio de Formas crease en Compostela o Instituto Galego da Información. Entre os seus obxectivos figuraba a recuperación da cabeceira "Galicia", un proxecto que non chegou a ser realidade, e que na actualidade serve de espazo para as actividades que organiza o novo Seminario de Estudos Galegos.
Con independencia do futuro que se aveciña, o que está claro é que Sargadelos é un modelo de empresa que soubo plasmar en diferentes frontes culturais a historia e identidade dun paÃs.
Documento elaborado por Isaac DÃaz Pardo explicando a filosofÃa do Laboratorio de Formas.Empresa, cultura e identidade de Galicia é a trÃada que sostén a filosofÃa do grupo Sargadelos. A fábrica de cerámica de Sargadelos é quen sostén un navÃo cultural que ten unha editorial (Edición do Castro), un museo de arte contemporánea (Museo Carlos Maside), un centro para o estudo da comunicación (Instituto Galego da Información) e unha rede de tendas que funcionan tamén como centro cultural (as galerÃas Sargadelos).
A dÃa de hoxe, detrás do complexo entramado empresarial de Sargadelos hai un nome propio. É o de Isaac DÃaz Pardo, o intelectual que continúa liderando aos seus 84 anos unha empresa cultural que ten a Galicia como principio e fin de toda a súa actividade. El mesmo resume todas esa forma de traballar nunha frase "a filosofÃa de fondo de todo o que significa Sargadelos é o compromiso con Galicia".
Do mesmo xeito que Isaac DÃaz Pardo é a alma mater deste complexo tecido empresarial, a Fábrica de Cerámicas é a que sostén economicamente a todas as figuras nacidas baixo este selo. É dicir, Sargadelos non é unha empresa mercantil ao uso, senón que todos os beneficios que ingresa reinvÃrtense en investigación sobre as formas, actividades culturais ou en calquera das liñas de traballo de todas as frontes abertas polo grupo.
O futuro
Hai menos dun mes celebrábanse na Coruña unhas xornadas de homenaxe a LuÃs Seoane, cofundador con DÃaz Pardo do entramado cultural de Sargadelos. AlÃ, Isaac DÃaz Pardo anunciou que se estaba a barallar a posibilidade de deixar Sargadelos en mans da Xunta. Unha afirmación que máis tarde nós explicarÃa ao dicir "simplemente queremos estabilizar o futuro de Sargadelos ao desaparecer eu".
O pasado verán dous socios (cun capital dun 4.36%) da Fábrica de Cerámicas de Sargadelos votaron en contra dunha ampliación de capital social. Unha acción encamiñada a que a Fundación Sargadelos (entidade sen fin de lucro, clasificada como de interese xeral e inscrita no Rexistro de Fundacións de Interese Galego) se fixera con máis do 50% do capital e que, segundo DÃaz Pardo estabilizarÃa o futuro de Sargadelos.
Ademais da Fundación está o Real Padroado, cuxo director é a persoa que ocupa cargo de Director Xeral de Promoción Cultural (neste caso Mar GarcÃa Campelo), figura á que "nós, explica DÃaz Pardo, lle propoñemos que sexa quen poida decidir que á Fábrica de Sargadelos non se lle poida tocar para poder defender o espÃrito cultural co que foi creada". E asà cumprirÃa cunha das funcións que ten encomendadas, que é vixiar que non se faga mal uso do nome de Sargadelos. Esta iniciativa é unha das cuestións que se debaterán na xuntanza que o Real Padroado prevista para mañá dÃa 30.
"O ideal, explica DÃaz Pardo, serÃa que o Real Padroado asumise o control", pero se non é posÃbel, farÃase a través do Laboratorio de Formas. Neste punto, matiza DÃaz Pardo, a parte que tiña LuÃs Seoane no Laboratorio de Formas (o 44%) "está en mans da Fundación Seoane, léase Concello da Coruña".
Configurar formas
Chegamos asà ao Laboratorio de Formas, que é unha entidade que diferentes exiliados (Dieste, Lorenzo Varela, Antonio Baltar, Blanco Amor, LuÃs TobÃo. Núñez Búa... e unha vez en Galicia, Fernández Albalat) crearon en Arxentina e que tiña, entre moitos obxectivos, estudar as experiencias sobre o mundo das formas. O Laboratorio de Formas, como explica o propio DÃaz Pardo "inaugura un novo ángulo de ver o problema: as formas son unha linguaxe e como todas as linguaxes, teñen un campo, unha terra ou unha circunstancia pola que pasaron e se desenvolveron. Tratase do étimo, de coñecer a raÃz das cousas". Unha filosofÃa que pretende recuperar o pasado recente que logo se plasmarÃa en múltiples manifestacións artÃsticas.
En 1964, o Laboratorio de Formas subscribiu un acordo con cerámicas do Castro (que traballaba co caolÃn do Castro de Samoedo en Sada, dentro do que é a segunda etapa da historia de Sargadelos) iniciando o camiño da impronta cultural. Con esta nova alianza, o Laboratorio de Formas deseñarÃa e do Castro producirÃa.
A apertura da primeira galerÃa Sargadelos en Barcelona, en 1972, supuxo a conxunción empresarial-cultural, ao compeltar o ciclo mercantil: idea, produción e venda. Mais como Sargadelos nunca tivo ánimo de lucro, as tendas non deberÃan ser unicamente espazos comerciais, senón centros culturais con librarÃas, salas de exposicións, puntos de encontro... e sempre coa mesma filosofÃa de traballo en prol da divulgación da cultura galega.
Forma de motor: do museo á información
Nese interes por recuperar o "étimo" o Laboratorio deu un paso máis e continuou co proxecto empresarial imbricado na filosofÃa cultural. Asà creou o primeiro museo de arte contemporánea galega, o Museo Carlos Maside. Deseñado por Andrés Fernández-Albalat inaugurouse en 1970 e deu entrada aos artistas máis representativos da arte antes da guerra civil e a unha escolma da plástica galega contemporánea: Maruja Mallo, Castelao, Laxeiro, Francisco Asorey, LugrÃs, o propio Seoane, Colmeiro, Eugenio Granell... A través de doazóns, o museo converteuse nun dos espazos de recollida da produción artÃstica galega máis rupturista logo da fenda da guerra civil.
As investigacións, todos os documentos que pretenden recoller a historia de Galicia e, posteriormente, os estudos levados a cabo nas xuntanzas de debate do Seminario de Sargadelos que se organizan cada verán, puidéronse editar grazas á creación de "Edicións do Castro"(1963). A editora do grupo que, con máis 1500 tÃtulos publicados, puxo o acento en recuperar a historia galega no exilio.
Os polos do proxecto cultural completábanse tamén cun centro dedicado á información. Unha idea que deu lugar a que Laboratorio de Formas crease en Compostela o Instituto Galego da Información. Entre os seus obxectivos figuraba a recuperación da cabeceira "Galicia", un proxecto que non chegou a ser realidade, e que na actualidade serve de espazo para as actividades que organiza o novo Seminario de Estudos Galegos.
Con independencia do futuro que se aveciña, o que está claro é que Sargadelos é un modelo de empresa que soubo plasmar en diferentes frontes culturais a historia e identidade dun paÃs.
