Entramos nestas datas nunhas festas non exentas de polémica. O debate sobre a raizame que ten a Semana Santa en Galicia mantense desde hai moitos anos. Do que non cabe dúbida nesta altura é que, a semellanza doutras celebracións, a Semana Santa está a verse fortemente impulsada en diferentes lugares do paÃs.
Dun xeito semellante ao que acontece con celebracións coma o Entroido, ao longo dos últimos anos podemos ver como en Galicia se multiplican os esforzos por recuperar tradicións asociadas á semana Santa. Despois da declaración desta festividade en Ferrol e en Viveiro coma festas de Interese TurÃstico Nacional, vilas coma Cangas, Noia, Ourense ou Compostela están a ver fortemente impulsadas e publicitadas as súas respectivas tradicións para estas datas. Deste xeito, en lugares coma Compostela multiplicouse a participación nos actos procesionais. En Ribeira o concello impulsou o relanzamento da ConfrarÃa do Paso, que fora decaendo na súa actividade desde os anos oitenta até deixar de saÃr á rúa coa súa imaxe. En Baiona publicÃtanse estas festas coma parte dos atractivos da vila. No entanto hai moita xente que dubida aÃnda da galeguidade destas festas.
Urbanidade foránea
As celebracións de Semana Santa foron fortemente apoiadas durante o franquismo, o que deu nun grande incremento de procesións en Galicia imitando o estilo de lugares coma AndalucÃa. Durante os anos cincuenta multiplicouse o número de confrarÃas en vilas e cidades outorgando aos corpos militares unha grande importancia nos desfiles. Esta presenza militar e a exaltación de sÃmbolos nacionais españois provocaron un grande rexeitamento desde sectores nacionalistas contra estes eventos. Segundo recolle Xosé Manuel Fernández Reboredo na "GuÃa de festas populares de Galicia", "unha cidade que incorporou á súa tradición local unha Semana Santa que podemos calificar de exótica é Ferrol". O autor sinala que é cidade de Galicia onde estas celebracións máis se asemellan ás de lugares coma AndalucÃa ou o levante español, e apón estas semellanzas á relación da cidade, coma capital de Departamento MarÃtimo, ás relacións que a cidade estabeleceu coas urbes homólogas de Cartaxena e Cádiz..
Normalización
AÃnda este ano Galicia Nova reclamou ás confrarÃas e ao Bispado de Mondoñedo-Ferrol "que os actos litúrxicos destas datas teñan como propio o idioma galego e que sexa o himno galego en vez do español, quen presida a saÃda dos pasos en cada desfile procesional". A organización nacionalista reclama que a igrexa e os membros das confrarÃas "asuman a súa condición de galegos e galegas e que adopten como propios os riscos que máis nos identifican como paÃs" xa que estas medidas axudarÃan, segundo eles a "reforzar o carácter autóctono e diferenciador da nosa semana santa, reconducÃndoa á tradición galega fronte aos intentos por asimilar estra tradición ás celebracións que se fan no sur do estado español". Dun xeito semellante, é habitual que na maior parte das localidades galegas as comunicacións relacionadas coa Semana Santa se desenvolvan en castelán.
Urbanidade do paÃs
No entanto, en Galicia a celebración das Semana Santa con procesións e pasos remóntase a séculos atrás. Deste xeito, en Compostela están rexistradas confrarÃas desde o século XVI, e lugares coma Lugo ou Vilalba contan tamén cunha tradición antiga nestas celebracións. No que coinciden a maior parte dos estudosos do fenómeno é en sinalar Viveiro coma o lugar no que estes festexos contan cunha maior raÃz galega, con confrarÃas que se remontan ao século XIII. Esta vila posúe, onda Cangas, os únicos exemplos de imaxes articuladas de Galicia, segundo sinala Manuel Gil, coordinador deste evento na vila morracense. Unha tradición ben curiosa que se mantivo en Compostela até os anos corenta era unha variante do xogo das olas do Entroido que se celebraba durante a procesión. Dúas ringleiras de rapazas situadas ás dúas beiras do desfile, pasábanse polo ar petos de barro, que de cando en vez, e inevitabelmente, rachaban. FermÃn Bouza Brey recolle este costume nas súas obras e lamenta a desaparición do mesmo por causa de "algún espÃrito constrinxido e vulgar, que por desgraza abundan". Esta mesma tradición mantense aÃnda na actualidade en lugares coma Xunqueira de AmbÃa.
Semana Santa no rural
A pesar de que en xeral se pode pensar que as celebracións relixiosas están fundamentalmente vencelladas aos núcleos urbanos, existe toda unha serie de tradicións populares de indubidábel raÃz galega que se desenvolven desde hai séculos no paÃs. É coñecida a tradición de gardar a palma ou a póla de oliveira do domingo de ramos para gardala na casa ou poñela no balcón coma protección contra ao mal e contra os raios. Do mesmo xeito a auga bendita no Sábado de Gloria era empregada como remedio para abondosos males e nalgunhas zonas érguense monumentos de orixe relixiosa ou fanse representacións ao vivo de diferentes escenas sagradas. Un costume tradicional que se perdeu co tempo, era o coñecido coma Oficio de Tebras, que consistÃa en facer un intenso ruÃdo con carracas ou obxectos diversos representando o estrondo que se deu no momento da morte de Cristo. Esta algarabÃa facÃase no curso da representación litúrxica de Xoves Santo, e foron as modificacións da Liturxia da igrexa as que acabaron con ela.
Situación e motivación
Dun xeito ou doutro, afondando nas tradicións locais ou procurando novas maneiras de celebrar o evento, a Semana Santa está a pasar unha época de afortalamento en Galicia. As representacións de escenas bÃblicas en vivo multiplÃcanse e contan cada vez máis coa participación de xente nova. Que teña que ver máis coa fe, co turismo ou simplemente coa gaña de facer cousas en común e de manter unha tradición local, xa é outra cousa.
Dun xeito semellante ao que acontece con celebracións coma o Entroido, ao longo dos últimos anos podemos ver como en Galicia se multiplican os esforzos por recuperar tradicións asociadas á semana Santa. Despois da declaración desta festividade en Ferrol e en Viveiro coma festas de Interese TurÃstico Nacional, vilas coma Cangas, Noia, Ourense ou Compostela están a ver fortemente impulsadas e publicitadas as súas respectivas tradicións para estas datas. Deste xeito, en lugares coma Compostela multiplicouse a participación nos actos procesionais. En Ribeira o concello impulsou o relanzamento da ConfrarÃa do Paso, que fora decaendo na súa actividade desde os anos oitenta até deixar de saÃr á rúa coa súa imaxe. En Baiona publicÃtanse estas festas coma parte dos atractivos da vila. No entanto hai moita xente que dubida aÃnda da galeguidade destas festas.
Urbanidade foránea
As celebracións de Semana Santa foron fortemente apoiadas durante o franquismo, o que deu nun grande incremento de procesións en Galicia imitando o estilo de lugares coma AndalucÃa. Durante os anos cincuenta multiplicouse o número de confrarÃas en vilas e cidades outorgando aos corpos militares unha grande importancia nos desfiles. Esta presenza militar e a exaltación de sÃmbolos nacionais españois provocaron un grande rexeitamento desde sectores nacionalistas contra estes eventos. Segundo recolle Xosé Manuel Fernández Reboredo na "GuÃa de festas populares de Galicia", "unha cidade que incorporou á súa tradición local unha Semana Santa que podemos calificar de exótica é Ferrol". O autor sinala que é cidade de Galicia onde estas celebracións máis se asemellan ás de lugares coma AndalucÃa ou o levante español, e apón estas semellanzas á relación da cidade, coma capital de Departamento MarÃtimo, ás relacións que a cidade estabeleceu coas urbes homólogas de Cartaxena e Cádiz..
Normalización
AÃnda este ano Galicia Nova reclamou ás confrarÃas e ao Bispado de Mondoñedo-Ferrol "que os actos litúrxicos destas datas teñan como propio o idioma galego e que sexa o himno galego en vez do español, quen presida a saÃda dos pasos en cada desfile procesional". A organización nacionalista reclama que a igrexa e os membros das confrarÃas "asuman a súa condición de galegos e galegas e que adopten como propios os riscos que máis nos identifican como paÃs" xa que estas medidas axudarÃan, segundo eles a "reforzar o carácter autóctono e diferenciador da nosa semana santa, reconducÃndoa á tradición galega fronte aos intentos por asimilar estra tradición ás celebracións que se fan no sur do estado español". Dun xeito semellante, é habitual que na maior parte das localidades galegas as comunicacións relacionadas coa Semana Santa se desenvolvan en castelán.
Urbanidade do paÃs
No entanto, en Galicia a celebración das Semana Santa con procesións e pasos remóntase a séculos atrás. Deste xeito, en Compostela están rexistradas confrarÃas desde o século XVI, e lugares coma Lugo ou Vilalba contan tamén cunha tradición antiga nestas celebracións. No que coinciden a maior parte dos estudosos do fenómeno é en sinalar Viveiro coma o lugar no que estes festexos contan cunha maior raÃz galega, con confrarÃas que se remontan ao século XIII. Esta vila posúe, onda Cangas, os únicos exemplos de imaxes articuladas de Galicia, segundo sinala Manuel Gil, coordinador deste evento na vila morracense. Unha tradición ben curiosa que se mantivo en Compostela até os anos corenta era unha variante do xogo das olas do Entroido que se celebraba durante a procesión. Dúas ringleiras de rapazas situadas ás dúas beiras do desfile, pasábanse polo ar petos de barro, que de cando en vez, e inevitabelmente, rachaban. FermÃn Bouza Brey recolle este costume nas súas obras e lamenta a desaparición do mesmo por causa de "algún espÃrito constrinxido e vulgar, que por desgraza abundan". Esta mesma tradición mantense aÃnda na actualidade en lugares coma Xunqueira de AmbÃa.
Semana Santa no rural
A pesar de que en xeral se pode pensar que as celebracións relixiosas están fundamentalmente vencelladas aos núcleos urbanos, existe toda unha serie de tradicións populares de indubidábel raÃz galega que se desenvolven desde hai séculos no paÃs. É coñecida a tradición de gardar a palma ou a póla de oliveira do domingo de ramos para gardala na casa ou poñela no balcón coma protección contra ao mal e contra os raios. Do mesmo xeito a auga bendita no Sábado de Gloria era empregada como remedio para abondosos males e nalgunhas zonas érguense monumentos de orixe relixiosa ou fanse representacións ao vivo de diferentes escenas sagradas. Un costume tradicional que se perdeu co tempo, era o coñecido coma Oficio de Tebras, que consistÃa en facer un intenso ruÃdo con carracas ou obxectos diversos representando o estrondo que se deu no momento da morte de Cristo. Esta algarabÃa facÃase no curso da representación litúrxica de Xoves Santo, e foron as modificacións da Liturxia da igrexa as que acabaron con ela.
Situación e motivación
Dun xeito ou doutro, afondando nas tradicións locais ou procurando novas maneiras de celebrar o evento, a Semana Santa está a pasar unha época de afortalamento en Galicia. As representacións de escenas bÃblicas en vivo multiplÃcanse e contan cada vez máis coa participación de xente nova. Que teña que ver máis coa fe, co turismo ou simplemente coa gaña de facer cousas en común e de manter unha tradición local, xa é outra cousa.
