Un contorno con educación

Converter un vertedoiro ou unha antiga nave industrial en aulas de educación medioambiental non é máis que unha forma de evidenciar que é posíbel a reutilización dos espazos. Son os emprazamentos nos que se asenta Renovart, unha empresa viguesa, que se serve de cómics, vídeos, webs e todo material imaxinábel posíbel para educar ao nenos de 6 a 12 anos no uso de enerxías renovábeis. É o programa Viravento feito a medida para Unión Fenosa.

A situación do antigo vertedoiro de "A Fontesanta" saltaba estes días aos medios de comunicación logo da denuncia que unha empresa viguesa, Renovart, fixo dun vertido ilegal de 2 millóns de toneladas de terra procedentes do desterro do 2º cinto da circunvalación. Santiago Villar, director da empresa, explica que "tivemos que montar unha grande performance de avogados para que imperase o sentido común, porque estaban incurrindo nun delito ecolóxico tipificado na lei do solo de Galiza como moi grave ".

Non era só o delito ecolóxico, senón tamén que afectaba a unha zona para a que había proxectado un macro-proxecto divulgativo para educar e concienciar aos nenos no uso de enerxías renovábeis. "O Centro de divulgación das enerxías renovables".

Este espazo, explica Santiago Villar está "pensado para que uns 25 rapaces poidan durante dúas horas e media aproximadamente obter información específica para cada enerxía renovábel: o vento, as plantas, o aire, e así poidan ver os pros e as contras das renovábeis. A formación non se completa nunha única que vez, senón que verían cada enerxía en cadansúa visita". O proxecto pretendía crear un espazo físico para unha actividade que Renovart leva facendo colexio por colexio desde hai catro anos. Trátase de "Viravento", un proxecto educativo encargado por Unión Fenosa para educar no uso de enerxías renovábeis nos centros educativos do seu ámbito de divulgación.

Viravento
Hai catro anos, Unión Fenosa púxose en contacto con Renovart para que desenvolvese un proxecto de divulgación de enerxías renovábeis no seu ámbito de implantación. Por aquel tempo Renovart traballaba cunha compañía americana nos ámbitos de Muros, Carnota e Mazaricos empregando un prescriptor en enerxías renovábeis chamado Catavento. "Unión Fenosa quería- explica Santiago- un proxecto de seu que se puidese integrar na liña de humanización da compañía e nós púxemos en marcha Viravento".

Viravento pretende ensinar nas enerxías renovábeis a escolares de primaria, que estudan nos colexios públicos dos ámbitos xeográficos que marca Unión Fenosa. Para desenvolver o seu proxecto de educación ambiental, Renovart emprega soportes de todo tipo: revistas, cómics, xogos de mesa, soportes en web, cd'roms.... "Viravento é algo que marcou un fito, explica Santiago, porque nunca un ámbito educativo e xeográfico tivo unha ferramenta específica". Refírese a un portal de internet no que profesores e alumnos poden facer propostas, dúbidas e traballar con elas no aula. Uns materiais que custan uns 20 euros por alumno e curso escolar, que ao chegar a 20.000 nenos se supón un custe nada desdeñoso. Santiago Villar explica que "é caro porque alén da variedade dos soportes que lles facemos chegar todos son de altísima calidade".

Aínda que empregan contidos de tipo lúdico (o programa inclúe tamén a organizació de festas e excusións), o proxecto segue a ser educativo. Por iso, o que comezou sendo un programa dirixido a alumnos chega agora aos mestres. De feito, o curso pasado Renovart editou a primeira guía didáctica en enerxías renovábeis para profesores que se fixo en Galicia e que contou coa validación da consellaría de Educación.

A empresa
Renovart é unha empresa multidisciplinar que se asenta nunha nave industrial de Vigo dos anos vinte. Aínda que a nómina está formada por 14 persoas, pode multiplicar o seu número en función do traballo que haxa que desenvolver. "Para cada proxecto, explica o director, contratamos a un equipo de deseñadores, publicitarios, realizadores, fotógrafos... o persoal preciso para desenvolver a idea". Por exemplo, para crear o parque de Sotavento (xestionado e encargado pola Consellaría de Innovación) contouse coa colaboración das Facultades de Belas Artes de Pontevedra e Salamanca; en Ecoespacio contratouse a xente do Agustín Ibarrola... o persoal depende do tamaño do proxecto e da idea a comunicar. Porque o importante para Renovart é o mundo da comunicación.

O máis común é que unha empresa enerxética lles encargue un proxecto de divulgación sobre renovábeis no seu ámbito de divulgación pero, como explica Santiago, alén dun proxecto educativo concreto e continuado (como Viravento), teñen realizado tamén intervencións puntuais (é caso de Sotavento en As Pontes e o Ecoespacio do Rexo en Allariz), ou concertos aproveitando a enerxía acumulada na planta solar fotovoltaica do taller ("Música renovable").

Aínda que con obxectivos, filosofías e formas de traballar diferentes, segundo explica Ramsés Pérez, responsábel de Educación Ambiental de Adega, hai outras cinco empresas que se dedican á educación ambiental. Son Terranova, Ineco, Cen, Ventos e Fieitos, empresas que levan aulas de natureza (como a de Chelo e o Centro de Interpretación do Ecosistema Litoral del Parque Natural de Corrubedo), que traballan basicamente para a administración pública e que teñen feitos programas puntuais para concellos.