Identifican dúas novas esculturas galaicas en Vimianzo

Son as primeiras da Idade do Ferro estudadas nas comarcas coruñesas máis occidentais

Son as primeiras da Idade do Ferro estudadas nas comarcas coruñesas máis occidentais
Cabeza de home e de suído (porco ou xabarín) localizados en Oróns (Vimianzo). Fotos: Lestón Gómez e Suárez Otero / Boletín Auriense
Os arqueólogos Manuel Lestón e José Suárez Otero veñen de publicar a identificación de dúas esculturas galaicas na parroquia de Bamiro (Vimianzo), posiblemente vinculadas ao castro de Oróns, nun artigo no número 53 do Boletín auriense. Os achados supoñen a aparición de plástica vinculada aos castros nunha área, a zona máis occidental coruñesa, ata o momento carente deste tipo de manifestacións culturais. A escultura da Idade do Ferro, e especialmente con este nivel de naturalismo, é máis frecuente nas áreas meridionais dos pobos galaicos. Trátase dunha cabeza dun home e outra dun animal, un posible porco ou xabarín, que foran achadas casualmente hai tempo nas proximidades do castro de Oróns, un xacemento definid como 'castro de chaira' e de grandes dimensións. A cabeza do home atópase en estado de conservación "bastante deficiente" e foi esculpida no estremo dun porpiaño, o cal revela que non pertencía a unha estatua máis grande. Atópase hoxe integrada nun muro dunha vivenda particular. Os autores destacan "certa calidade en canto a concepción e execución no contexto da escultura castrexa" e unha "intención naturalista na definición das orellas e o contornado dos ollos".


Vista lateral das dúas pezas. Foto: Lestón Gómez e Suárez Otero / Boletín Auriense

A outra peza encaixa dentro do que os especialistas definen coma un 'prótomos', a representación dun animal tamén pensado para ser inserido nunha parede. Representa un porco ou un xabarin e atópase en mellor estado de conservación que a cabeza humana, aínda que tamén con unha vocación naturalista na representación das características do animal. A peza tamén ten paralelos noutras partes de Galicia que analizan os investigadores. A maiores, na costa occidental coruñesa, no castro de Mallou (Carnota), tamén hai memoria oral da aparición da cabeza labrada dun porco que foi trasladada a un lugar central da aldea e roubada nas décadas dos 70-80, e que foi recreada recentemente a partir dos recordos dos anciáns do lugar.


O castro de Oróns no voo americano de 1947

O castro de Oróns, que foi en gran medida arrasado pola concentración parcelaria, medía 180 metros de longo por 80 metros de ancho na súa zona máis espaciosa, e mantiña defensas enteiramente artificiais. "Só un 12% dos castros da área responden a este patrón", sinalan os autores, quen apuntan a un "posible papel sociopolítico e a unha función non estritamente habitacional do castro" que estaría conectada coa presenza destas singulares obras artísticas. Os investigadores vinculan a aparición destas esculturas aos cambios das últimas fases da Idade do Ferro "que implicaron a implantación de tradicións indíxenas, pero, cando menos na elaboración das súas expresións, alleas a área septentrional do mundo prerromano galaico". Para os autores, eses cambios "só pode ser ó das transformacións en relación a implantación do poder romano na súa fase inicial e en relación máis a explotación de recursos estratéxicos, coma os mineiros".