O falecemento de Borobó deixa o xornalismo galego sen a súa figura máis importante e provoca abondosas mostras de pesar

Unha vida dedicada ao xornalismo desde unha óptica integradora e comprometida co país. Un referente para o galeguismo e a cultura do país desde hai décadas. A morte de Borobó provocou un sentimento de pesar que chega a todos os eidos da sociedade galega.

Raimundo García naceu en Pontecesures en 1916, onde estudiaría ata o Bacharelato, para despois cursar Filosofía e Letras en Santiago. En 1936 a guerra sorpréndeo en Santander, onde asistía á Universidade Internacional de Verán. Con todos os seus compañeiros foi trasladado a Madrid, onde participou na defensa da cidade en unidades de artillería e de transporte. Foi aquí onde comezou a súa faceta xornalística, con colaboracións na redacción de “Estímulo”, voceiro das unidades artilleiras en que participou. Xa daquela comezaba a asinar co seu pseudónimo máis famoso: Borobó.

Xornalismo e política
A actividade política de Borobó iniciouse en 1935 coa súa integración en Vanguardia de Izquierda Republicana, un pequeno partido creado en Compostela. Ao chegar a Madrid, en plena guerra, afiliouse ao sindicato Unión General de Trabajadores, e cando xa o conflicto estaba a piques de rematar fíxose militante do Partido Socialista Obrero Español (PSOE) segundo el “pola peregrina razón de que a estaba perdendo o mando no que militaba”. Continuaría esta militancia durante toda a súa vida, e durante os últimos anos propugnou en diversos foros a necesidade de que o nacionalismo e o socialismo galego converxesen, ao tempo que defendía a tradición galeguista do seu partido. Rematada a guerra, pasou por diversos campos de concentración e tivo que cumprir o servicio militar en Marrocos e incorporouse inmediatamente despois á actividade clandestina do seu partido. Borobó fixo de enlace entre os socialistas galegos e a dirección do PSOE en Madrid. É neste tempo cando retoma o seu traballo xornalístico participando na publicación “Finisterre” e, entre 1944 e 1946, en “El Español”, “La Estafeta Literaria”, “Fantasía” e “Madrid”.

En “La Noche”
En 1946 volta a Galicia e incorpórase á redacción do xornal vespertino “La Noche”. Segundo el mesmo apunta, “ocupa nese xornal sucesivamente todos os graos do labor xornalístico” ata que chega a dirixilo, onda “El Correo Gallego”. Nesta época o xornal de tarde convértese nun dos principais referentes do galeguismo, con colaboracións da mellores plumas da época (Otero Pedrayo, Cunqueiro...) e un suplemento literario que daría lugar mesmo á coñecida coma “Xeración de ‘La Noche’ ”. Mentres encárgase tamén das corresponsalías en Galicia de “ABC” e de “Informaciones”. É nos xornais composteláns onde comeza a publicar os seus populares “Anacos”, un peculiar tipo de artigos de opinión baseados en feitos da vida real e que se desenvolvían a partir dunha anécdota ou dunha noticia de actualidade. Esta etapa continúa ata 1965, ano en que tamén publica “La Gran Perdonanza”, volume recompilatorio de “anacos”.

Sempre con Galicia
Despois desta data traslada a súa actividade profesional a Madrid, en medios coma o xornal económico 3E, “Arriba” e, máis adiante, a axencia Efe, onde se xubilaría en 1978. Desde alí, e xa en 1969, lanzou a revista “Chan” e mantivo o seu contacto co mundo cultural do noso país. Segundo el mesmo sinala, foi ao deixar o traballo cando máis se intensificaron as súas colaboracións xornalísticas e o seu traballo de creación literaria. Neste último eido, foi autor dunha boa cantidade de obras teatrais, nunca estreadas, con títulos coma “Duce, Duce!”, “¿Quién mató al Meco?” ou “Xoán Porreás”. Si chegaría a publicar unha biografía de la Bella Otero, outra de Pablo Iglesias, varios ensaios e mesmo poesía, con obras en que homenaxea a Rosalía, Castelao, Manuel Antonio e Rafael Dieste. Ata os seus últimos días continuou entregando puntualmente as súas colaboracións a “Galicia Hoxe” e a “A Nosa Terra”, xornais en que a súa pluma contaba con espacio fixo.

Premios e homenaxes
Premio Galicia de Comunicación 2001, Premio de Xornalismo de Opinión Roberto Blanco Torres 2002, Fillo Predilecto de Pontecesures, membro da Real Academia Galega, Pedrón de Outro, Medalla Castelao, Medalla de Ouro de Santiago, Premio Trasalba, fundador da Enxebre Orde da Vieira, pregoeiro de múltiples festas... poucas veces foi un xornalista tan coñecido e admirado no noso país. Nos últimos anos, sobre todo a partir do cincuenta aniversario do xornal “La Noche”, en 1996, incrementáronse aínda máis os recoñecementos ao seu traballo, e foi o nomeamento como Fillo Adoptivo de Boiro o derradeiro que recibiu en vida.

Mostras de pesar
A súa recentísima morte provocou un unánime sentimento de dó na sociedade galega. Persoeiros dos máis diversos campos amosaron o seu pesar e achegáronse ata a capela ardente. O presidente da Xunta, Manuel Fraga, sinalou que Borobó “permanecerá na memoria colectiva do pobo galego”, mentres o conselleiro de Cultura, Xesús Pérez Varela, cualificou o falecido coma “mestre de xornalistas” e “gran defensor do galeguismo integrador”. O decano do Colexio de Xornalistas, Xosé María García Palmeiro, expresou o seu pesar persoal polo pasamento e lembrouno coma un “home sabio, humilde e xeneroso” que foi un exemplo de xornalismo comprometido e exemplar. O presidente do Consello da Cultura Galega, Alfonso Zulueta de Haz, o presidente do Consorcio de Compostela, Homero Pérez Quíntana, o rector da Universidade de Santiago, Senén Barro, así coma Isaac Díaz Pardo ou académicos coma Manuel María ou Salvador García Bodaño foron algunhas das moitas caras coñecidas que se viron na capela ardente de San Domingos de Bonaval. O féretro saíu da igrexa compostelá escoltado pola garda de honra da Policía Municipal despois dunha espontánea interpretación do himno galego a cargo dos asistentes. O enterro celebrouse no panteón familiar de Pontecesures nun ambiente familiar, coa presencia da viúva de Raimundo García e dos seus cinco fillos.