A RAG recupera a escolma das cantigas de Afonso X de Filgueira Valverde

A Real Academia Galega ven de recuperar en edición dixital e poñer en libre acceso a primeira escolma da obra de Afonso X feita en Galicia e editada pola RAG en 1980. A publicación, ao coidado do académico Xosé Filgueira Valverde (1906-1996), saíu do prelo co gallo do Día das Letras Galegas dedicado ao rei a cuxo padroado se debe as Cantigas de Santa María, un dos monumentos máis senlleiros da cultura europea da Idade Media, transmitido en catro códices con máis de catrocentos cantares en lingua galega. Con motivo do 800 aniversario do nacemento do monarca, a Academia recupera agora o volume nunha edición dixital de acceso libre a través da sección de publicacións de academia.gal.

Filgueira Valverde un dos grande especialistas na obra de Afonso X e protagonista do Día das Letras Galegas de 2015, reuniu e comentou nesta achega divulgativa as sete cantigas que teñen unha localización galega clara, xunto a outras catro sobre os grandes milagres da peregrinación a Santiago de Compostela e dúas sobre lendas relixiosas universais que tamén contan con versión galega. A escolma complétase con sete pezas profanas de escarnio e maldizer do rei con referencias a personaxes galegas.

Santa María fronte á peregrinación xacobea
En "Afonso X e Galicia e unha escolma de cantigas", Filgueira Valverde achega ao público xeral a obra literaria do monarca e explica o seu contexto histórico, subliñando a difícil relación do rei con Galicia, salienta o académico Henrique Monteagudo. "Esta publicación que agora recuperamos é unha achega singular dun erudito que foi quizais o primeiro especialista de referencia internacional en Afonso X e as Cantigas de Santa María. A súa tese, dedicada á Cantiga 103 e que veu a lume en 1936, foi a primeira en España sobre este cancioneiro. Posteriormente, publicaría outros traballos sobre esta obra e o monarca. O libro que editou co gallo do Día das Letras Galegas de 1980 resulta de grande interese pola introdución e os comentarios que realiza sobre a problemática relación do monarca con Galicia e, nomeadamente, coa peregrinación xacobea, da que Afonso X foi pouco entusiasta. De feito, as Cantigas de Santa María téñense interpretado como unha obra de propaganda de peregrinacións rivais a Santiago, ao promover a romaxe a distintos santuarios marianos".