Coa cabeza nas nubes

Ollar as nubes é un entretemento ocasional para grande parte da poboación, e mesmo un oficio ou parte do traballo habitual dalgúns profesionais. No entanto, desenvolver unha auténtica afección por observar e estudar estes fenómenos xa é algo que nos soa máis estraño. No entanto, hai xente con esta no país. Suficientes, cando menos, para que en Sarria se celebre, entre os días 26 e 28 o Congreso Internacional de Observadores de Nubes, que vai pola segunda edición.

Música, pintura, meteoroloxía, astronomía, etnografía, física, fotografía, deporte. As posibilidades desde as que abordar a observación de nubes son do máis variadas. E para as percorrer naceu o en Sarria, en 2012 o Congreso Internacional de Observadores de Nubes. Segundo explica Germán Díaz, músico e coordinador do evento, o proxecto xurdiu o encontro de dous amadores destes fenómenos atmosféricos. "O meu compañeiro na discográfica Producciones Efímeras, Fernando Fuentes, resultou compartir comigo a afección polas nubes, falamos moito do tema. E logo cadrou que cando vin vivir a Lugo coñecín a Asunción Fernández Fuentes, directora da Granxa Escola de Barreiros, en Sarria, que axiña fixo caso da proposta que lle presentamos". Así se xestou o encontro que celebra a vindeira fin de semana, do 26 ao 28 de setembro, a súa segunda edición (é bienal). "Que nos saibamos non hai outro congreso como este. Si que existe a Cloud Appreciation Society que conta cuns 30.000 socios en todo o mundo e da que somos membros", explica Díaz.

Quen olla para as nubes?
Aínda que como afección pode semellar minoritaria, a verdade é o cento de asistentes á primeira edición e o eco conseguido semella amosar que existe un verdadeiro interese pola actividade. "Xa tivemos solicitudes de Estados Unidos ou de Francia para asistir a esta edición", advirte Díaz, que ademais sinala que, ao contrario do que se podería pensar, "o difícil de organizar un programa como este é que hai tanta xente que ama as nubes e as estuda desde diferentes puntos de vista que nos resulta difícil peneirar entre todas as propostas". Mesmo no noso país, "hai moitos membros da Cloud Appreciation Society, sorprenderíanos saber canta xente no noso contorno ama as nubes e quere saber máis delas. Ademais, aquí temos un observatorio privilexiado, agora mesmo estou a ver un nimboestrato que é esa nube perenne que temos enriba e que trae chuvia". No entanto, recoñece que a boa parte da sociedade aínda lle resulta estraño dedicarlle un congreso a ollar estes elementos. "Hai dous anos, na primeira edición, houbo xente que pensou que todo era unha broma e que inventaramos o programa e os currículos dos asistentes".

Xeitos de ollar
As posibilidades á hora de se achegar ás nubes son, tal e como está a demostrar este evento, verdadeiramente variadas. Desde a perspectiva científica e meteorolóxica que analiza as formas destes fenómenos atmosféricos e á súa implicación no tempo, ata as perspectivas máis artísticas e literarias, a pasar por perspectivas etnográficas. As posibilidades chegan ata o deporte a navegación aérea, xa que tanto na anterior edición como nesta os participantes teñen a ocasión de voar en parastrike (no ano pasado tamén en globo) para ollar máis de certa cirros, cúmulos e estratos. "Gústanos que sexa un congreso divertido e que teña humor, pero hai un compoñente científico moi importante, vén xente de primeira liña mundial", explica Díaz. Na edición deste ano, a fotografía ocupa un lugar destacado no programa, que inclúe unha conferencia teórica e mais un paseo para cazar nubes.

Arte e xente
A conexión das nubes coa arte desenvolverase neste segundo congreso mediante a presentación dun zóotropo, un dos aparellos precursores do cinema no que se realizará unha animación de nubes, coa conferencia Buscando nubes en los cuadros de José Miguel Viñas, ou coa exposición Jirones, con fotografía de Pepe Jornada e textos de David Argüelles. Actividades como unha sesta a ollar o ceo, xantares e actividades de convivencia completan este orixinal programa. "O tipo de público que vén e moi variado. Na anterior edición tivemos persoas desde 14 a 80 anos. O que teñen en común é ser xente que ten certa sensibilidade e a calma necesaria para parar e ollar as nubes"

Unha campá para as nubes
Dentro das propostas orixinais, destaca a análise sobre a relación entre nubes e campás na tradición popular. A proposta, que desenvolve o músico e etnógrafo Joaquín Díaz, analiza o xeito no que as campás se empregaban para espantar as treboadas. Dentro desta iniciativa inclúese un concerto cun destes instrumentos que se creou especialmente para a ocasión e que soará durante a actuación, mestura de concerto e de ilusionismo, que desenvolverán Benxamín Otero e Carlos Quintá no transcurso do congreso. Segundo sinala Díaz, "a nivel particular é algo que me aleda moito. Por casualidade coñecemos o último campaneiro artesán que vive en Galicia, do obradoiro O Campo, de Arcos da Condesa e fixo unha campá específica para este encontro". A peza conta ademais co relevo dunha nube que realizou Francisco Remiseiro a partir dun libro de Athanasius Kircher "un dos últimos grandes humanistas do século XVII", explica Díaz.

O lugar da celebración, a Granxa-Escola de Barreiros, en Sarria, non é casual. Para alén do axeitado das súas instalacións para un evento destas características, é un dos primeiros lugares de Galicia que contou cunha estación meteorolóxica, alá polo 1949. Toda unha tradición de atender as nubes que os responsables do Congreso non podían ignorar.