Eugenio Granell (A Coruña, 1912- Madrid, 2001) foi un dos máximos representantes do surrealismo, ou como el preferÃa dicir do amor, da poesÃa e da liberdade. Poucos currÃculums hai tan completos como o del. Foi músico, poeta, ensaÃsta, escultor, pintor, xornalista e revolucionario. E agora, como se pode ver nunha exposición na fundación que leva o seu nome en Santiago, cineasta.
En xaneiro de 1947 Eugenio Granell publicou no xornal dominicano, La Nación, o artigo “La pintura y el cine”. Foi o salvoconducto que lle abriu as portas do celuloide no que xa se metera dun xeito pictórico cando un ano antes retratara a acuarela “Retrato de Guillaume Apollinaire viendo bailar a Fred Astair”. A sétima arte engaiolou ó pintor na que se foi iniciando pouco a pouco.
Ver o cine a través da pintura
Eugenio Granell foi sempre un revolucionario, xa non só na súa faceta artÃstica, senón tamén na persoal. Cando en 1939 o exército republicano antifascista no que militou foi derrotado, logo da Guerra Civil, tivo que emigrar. Tralo seu periplo por Francia estivo na República Dominicana, en Guatemala e Porto Rico. Foi exactamente neste paÃs onde Granell fixo unha serie de fotografÃas surrealistas que, segundo os expertos, semellan un prólogo da súa actividade como cineasta e que logo plasmarÃa en imaxes a partires dos sesenta, cando xa tiña fixada a súa residencia no barrio neoiorquino de West Broadway.
De todos os xeitos, a faceta cinematográfica de Granell apunta ós principios do cinema surrealista que Jean Goudal narra no seu libro “Surréalisme et cinéma” na que enumera “a pertinencia do branco e negro cinematográfico como a analoxÃa do cromatismo do sono; a necesidade do filme de non abandonar o seu estado silente; o control da música que non debe arruinar a visión do filme”. E asà é o cine de Granell, mudo e sen música. Unha aportación que segundo os especialistas o cine non foi máis que unha forma de experimentar, de traballar con novos soportes, máis que pola súa propia importancia cinematográfica en si mesma.
As curtametraxes
Un total de seis cintas rodadas en Súper 8, compoñen a producción filmográfica composta por seis cintas que amosan un interese e achega á arte que ó propio cinema. As seis cintas divÃdense en dous bloques. O primeiro está formado pro tres rolos de pelÃcula coloreados a man por Granell con liñas serpenteantes e interminables. Dentro deste primeiro grupo inclúense “Invierno” (1960), “Lluvia” (1961) e “Dibujo” (1961) que teñen un valor artÃstico claro porque os rolos orixinais obrigan á proxección manual converténdoo a exhibición dun xeito case privado. O segundo bloque de curtametraxes está formado por “Trompos” (1961), “Middlebury” (1962) “PelÃcula hecha en casa con pelota y muñeca” (1962) que se afastan do modo de representación institucional, ou da sintaxe cinematográfica habitual.
As seis bovinas son os traballos que a consellerÃa de Cultura a través do Centro Galego de Artes da Imaxe (CGAI) vai a poñer a disposición de todo o mundo a través dunha edición en DVD.
Os guións
Ademais das seis bovinas, Granell deixou escrito un par de guións, para completar os seus escarceos coa actividade cinematográfica. O primeiro foi creado no momento no que Granell era profesor de Historia da Arte e da Pintura na Facultade de Humanidades na universidade de Porto Rico e no que comeza o despegue definitivo da súa pintura, a publicación do seu libro “Isla cofre mÃtico” e a colaboración no “Almanach Surréaliste dun Demi-siècle” de André Breton e Bejamin Peret. O guión é dos anos 50, conta a historia dunha curiosa mancha negra que aparece en diferentes lugares, para logo converterse na tella dun cura que, vai á praia para casar a unha parella. Estructurada en cinco partes é unha historia de amor de raÃz surrealista, da que o pintor achegou un story board, que recolle a tensión entre o humorÃstico e o pictórico. Claves e constante da obra de Granell.
O guión das “Nuevas aventuras del Indio Tupinamba en la República Occidental del Carajá” escribiuno ó final dos 80 por encarga para TVE, para a serie “Los perros andaluces” na que se pretendÃa relacionar cine e pintura. Un guión que non se chegou a materializar nunca.
A faceta cinematográfica de Granell segue a sendo a menos coñecida do surrealista. E é o obxecto principal da exposición de se pode ver na fundación que leva o seu nome e que se atopa no compostelán Pazo de Bendaña.
En xaneiro de 1947 Eugenio Granell publicou no xornal dominicano, La Nación, o artigo “La pintura y el cine”. Foi o salvoconducto que lle abriu as portas do celuloide no que xa se metera dun xeito pictórico cando un ano antes retratara a acuarela “Retrato de Guillaume Apollinaire viendo bailar a Fred Astair”. A sétima arte engaiolou ó pintor na que se foi iniciando pouco a pouco.
Ver o cine a través da pintura
Eugenio Granell foi sempre un revolucionario, xa non só na súa faceta artÃstica, senón tamén na persoal. Cando en 1939 o exército republicano antifascista no que militou foi derrotado, logo da Guerra Civil, tivo que emigrar. Tralo seu periplo por Francia estivo na República Dominicana, en Guatemala e Porto Rico. Foi exactamente neste paÃs onde Granell fixo unha serie de fotografÃas surrealistas que, segundo os expertos, semellan un prólogo da súa actividade como cineasta e que logo plasmarÃa en imaxes a partires dos sesenta, cando xa tiña fixada a súa residencia no barrio neoiorquino de West Broadway.
De todos os xeitos, a faceta cinematográfica de Granell apunta ós principios do cinema surrealista que Jean Goudal narra no seu libro “Surréalisme et cinéma” na que enumera “a pertinencia do branco e negro cinematográfico como a analoxÃa do cromatismo do sono; a necesidade do filme de non abandonar o seu estado silente; o control da música que non debe arruinar a visión do filme”. E asà é o cine de Granell, mudo e sen música. Unha aportación que segundo os especialistas o cine non foi máis que unha forma de experimentar, de traballar con novos soportes, máis que pola súa propia importancia cinematográfica en si mesma.
As curtametraxes
Un total de seis cintas rodadas en Súper 8, compoñen a producción filmográfica composta por seis cintas que amosan un interese e achega á arte que ó propio cinema. As seis cintas divÃdense en dous bloques. O primeiro está formado pro tres rolos de pelÃcula coloreados a man por Granell con liñas serpenteantes e interminables. Dentro deste primeiro grupo inclúense “Invierno” (1960), “Lluvia” (1961) e “Dibujo” (1961) que teñen un valor artÃstico claro porque os rolos orixinais obrigan á proxección manual converténdoo a exhibición dun xeito case privado. O segundo bloque de curtametraxes está formado por “Trompos” (1961), “Middlebury” (1962) “PelÃcula hecha en casa con pelota y muñeca” (1962) que se afastan do modo de representación institucional, ou da sintaxe cinematográfica habitual.
As seis bovinas son os traballos que a consellerÃa de Cultura a través do Centro Galego de Artes da Imaxe (CGAI) vai a poñer a disposición de todo o mundo a través dunha edición en DVD.
Os guións
Ademais das seis bovinas, Granell deixou escrito un par de guións, para completar os seus escarceos coa actividade cinematográfica. O primeiro foi creado no momento no que Granell era profesor de Historia da Arte e da Pintura na Facultade de Humanidades na universidade de Porto Rico e no que comeza o despegue definitivo da súa pintura, a publicación do seu libro “Isla cofre mÃtico” e a colaboración no “Almanach Surréaliste dun Demi-siècle” de André Breton e Bejamin Peret. O guión é dos anos 50, conta a historia dunha curiosa mancha negra que aparece en diferentes lugares, para logo converterse na tella dun cura que, vai á praia para casar a unha parella. Estructurada en cinco partes é unha historia de amor de raÃz surrealista, da que o pintor achegou un story board, que recolle a tensión entre o humorÃstico e o pictórico. Claves e constante da obra de Granell.
O guión das “Nuevas aventuras del Indio Tupinamba en la República Occidental del Carajá” escribiuno ó final dos 80 por encarga para TVE, para a serie “Los perros andaluces” na que se pretendÃa relacionar cine e pintura. Un guión que non se chegou a materializar nunca.
A faceta cinematográfica de Granell segue a sendo a menos coñecida do surrealista. E é o obxecto principal da exposición de se pode ver na fundación que leva o seu nome e que se atopa no compostelán Pazo de Bendaña.
