A partir de aquí

Precariedade laboral, pouca visibilidade... pero tamén moitos espazos nos que programar e un capital humano formado e recoñecido. Estas son características da situación actual das artes escénicas do país. Así o constata un borrador de traballo que se presenta hoxe ao público para que axentes, creadores e cidadanía fagan as súas achegas (ata o 20 de xaneiro). A idea é a perfilar un documento que pretende servir de guía para as administracións con competencias neste sector.

“O informe tenta ofrecer un estado da cuestión da artes escénicas: teatro e danza, pero dos diferentes xéneros. Analiza aspectos básicos como a formación, creación, difusión pero tamén do entramado institucional (as institucións públicas, as compañías, o exercicio profesional…), en resumidas contas, os aspectos máis substantivos” explica Manuel F Vieites. O director da Escola Superior de Arte Dramática (ESAD) de Galicia é tamén o integrante dunha comisión de traballo temporal que o Consello da Cultura Galega puxo en marcha en 2012 baixo a coordinación de Maximino Zumalave. O seu obxectivo é ofrecer un documento de diagnose e proposta de liñas estratéxicas para remitir a axentes con carácter executivo.

O primeiro paso pasou por elaborar un informe marco sobre a situación e perspectiva das artes escénicas co obxectivo de ofrecerlle a todas as entidades con capacidade executiva unha proposta de guía. O texto íntegro pódese consultar na rede, nun apartado web habilitado especificamente para recibir as propostas e que contén cifras como a actividad escénica. En 2011 as redes de AGADIC (Rede Galega de Teatros e Auditorios e a Rede Galega de Salas) acolleron propostas de 94 compañías, 837 funcións para un total de 103.261 espectadores. Isto revela comportamentos como que as compañías teñen unha media dunha función ao mes (ou menos porque a media anual non chega ás dez funcións), que cada compañía ten un único espectáculo (o número de compañías é case igual ao de espectáculos) e que o teatro representa a maior parte de funcións (63,31% entre adultos e infantil) e dos espectadores (87.43%).

Canda as cifras, o informe tamén documenta o peche xeralizado de propostas, tanto de espazos (Galán, Yago, Nasa) como de festivais (En Pé de Pedra, Empape, Titirideza, Manicómicos…) ou publicacións (Escaramuza ou Bululú).
A formación, as institucións, a creación e a difusión, así como a promoción interna e externa son as liñas de traballo nas que se centra este informe que o propio Vieites destaca que “debe ser o suficientemente xenérico para que todo o sector vaia concretando e perfilando ese marco de acción”. De feito, insiste que non ten unha dimensión programática, senón de diagnóstico no que “a participación da sociedade civil é fundamental”.

As propostas
O documento contén propostas en cada unha das liñas que define estratéxicas. Pide a creación de varias entidades: o “Observatorio das artes escénicas que permita seguir o desenvolvemento do sector e das actividades por vilas, comarcas e cidades”; un Consello Galego das Artes Escénicas como un “órgano consultivo que reúna aos axentes do sector e que sirva como marco de análise da actividade do sector e o desenvolvemento de medidas de mellora”; da Escola Superior de Danza; do centro de investigación para as artes escénicas; de compañías residentes de teatro e danza “nos teatros de titularidade pública e semipública, en tanto en institucións”; do Museo do Teatro Galego como “espazo expositivo, documental e de investigación”; de clubs e obradoiros do espectador e un calendario conxunto de promoción de artes escénicas.

Entre os organismos, propostas e fórmulas xa existentes, pide reformular o concepto e as funcións da Feira Galega das Artes Escénicas, “que podería celebrarse cada ano nunha cidade galega diferente, o que repercutiría na descentralización da actividade teatral de Santiago e na incidencia de medios e entes locais próximos”; do formato actual das redes galega de artes escénicas, ou da revista Paraíso, da que piden “reorientar o esforzó e os custes da publicación cara un formato máis manexable”.

Proxecto participativo
Ata o 30 de xaneiro poderanse remitir propostas a través do apartado web creado para a ocasión. Manuel F. Vieites conta que o seguinte paso é que “as propostas van ser analizadas e consideradas pola comisión técnica e incorporadas ao documento que se elaborará, con criterios de inclusión”. Con iso elaborarase un documento que presentaremos nunha xornada pública en data aínda por determinar ao que aínda se lle poderán ofrecer novas propostas. “En marzo, arredor do día Mundial do Teatro” (día 27) teriamos o documento final que se trasladará as administración públicas con responsabilidade do desenvolvemento de políticas culturais” apunta Vieites ao tempo que considera “fundamental a participación da cidadanía”.