Unha Revolta para pensar no futuro do rural

Historiadores, economistas, arqueólogos e científicos naturais xúntanse para procurar un espazo común de coñecemento, hoxe ausente, sobre os problemas do rural que permita mellorar as políticas públicas. O desafío: superar as visións parciais e comprender as causas profundas da crise do rural. “Todas as políticas para o agro galego teñen máis de cincuenta anos e só serven para evitar o agramento dos seus problemas”, aseguran nas conclusións dun encontro mantido o pasado venres en Ribadeo.

“Moitas veces desde a Administración trátase a cuestión do rural indo directamente ás solucións”, sinala Eduardo Corbelle, coordinador da rede de grupos de investigación Revolta, “cando aínda non temos claras as causas deses problemas”. Este pasado venres 3 de febreiro, a Escola de Capacitación Agraria Pedro Murias, en Vilaframil (Ribadeo) acolleu unha xuntanza singular que, aínda que organizada por académicos, non encaixa no segmentado perfil de moitas xuntanzas universitarias. Historiadores, economistas, enxeñeiros agrarios, sociólogos, arqueólogos, arquitectos, antropólogos , politólogos e edafólogos xuntáronse para poñer coñecemento en común. A conclusión principal, segundo a nota oficial, “todas as políticas públicas empregadas no rural na actualidade teñen máis de cincuenta anos e só serven para evitar o agravamento dos problemas”.

O encontro foi organizado pola rede Revolta, unha alianza de cinco grupos de investigación de historia agraria, económica e enxeñería agrónoma das Universidades de Santiago e Vigo que ten o obxectivo de “fortalecer a operatividade dos grupos e a coordinación entre eles”. Son os grupos Histagra, Cosmerun, Gieea, Gespic e Laborate. Para Corbelle, a fase actual dos estudos agrarios está moi parcelada por áreas de coñecemento e “nin sequera temos un consenso entre nós sobre as causas da situación actual do agro”. Entre os obxectivos de Revolta está o de traballar en “círculos”. O primeiro paso, segundo Corvelle, é poñer en contacto aos académicos “para que intercambien coñecemento todavía máis entre si”, e a continuación “ir ampliando eses círculos de influencia e de traballo cara contornos máis próximos, saíndo da universidade e entrando en contacto con axentes de desenvolvemento”.

Coñecemento parcelado
Un dos principais problemas é a conexión entre o mundo da investigación e o mundo das políticas de desenvolvemento do rural. Para Corbelle, esta situación académica tradúcese tamén ao ámbito das políticas públicas. “O problema está en que a visión desde a que se elaboran políticas adoita ser parcial, desde unha única disciplina, e ese carácter parcial invalida en gran medida moito do que facemos”, asegura Corbelle. “Ademáis, o rural en Galicia está moi pouco investigado. Cando se pensan en políticas de desenvolvemento están baseadas en lugares comúns, en percepcións e ideas moitas veces erróneas”.

Un dos principais factores ao respecto é a gran transformación que aconteceu no agro galego entre os anos 40 e 50, que separan o ámbito do coñecemento histórico das problemáticas do agro galego na contemporaneirade. O rural actual ”é a consecuencia dun conxunto de fortes transformacións, como a especialización en gandeiría de leite, a emigración cara as cidades e os procesos de reforestación de moitas terras”.