Manuel Lemos fundou Praia América emulando o modelo turístico da costa azul francesa

Foi un emigrante emprendededor e, como non, quixo trasladar ao seu San Pedro natal (A Ramallosa, Nigrán) aquelas experiencias que o fascinaron. Manuel Lemos (1875-1946) foi un dos benfeitores do Val Miñor e liderou un proxecto turístico que quixo converter esta zona nunha estación para as clases altas europeas e arxentinas. Foi o inventor do malogrado proxecto Praia América.

En realidade o areal chámase Praia de Lourido, pero todo o mundo a coñece como Praia América. Rebautizouna nos anos vinte Manuel Lemos, un miñorano que quixo converter a súa costa natal nun espazo para clases altas ao máis puro estilo Mónaco. El viaxaba moito por Europa e quedou namorado de Mónaco e de Montecarlo e pensou que todo aquilo se podería trasladar á súa parroquia natal explica Carlos Méixome, director do Instituto de Estudos Miñoranos, entidade que organizou unhas xornadas hai dous anos, nas que se falou, entre outros, de figuras como a de Lemos. O proxecto que bautizaría como Praia América implicaría dúas fases. Unha primeira na que creou unha estrada que levaba ao areal de Lourido (hoxe a sonada Praia América) e, ao seu redor, foi parcelando e edificando pequenos chalés. En paralelo a toda esa urbanización dos seus terreos, montou un salón, o Pavillon Bleu que tivo certo éxito grazas aos alemáns e italianos que viñan a Vigo a facer negocios nas conserveiras puntualiza Méixome.

A segunda parte do proxecto quería construír unha grande avenida que unira Lourido con Panxón que copiase o estilo da Riviera francesa. No seu gran proxecto había a intención de crear un Gran Hotel, restaurantes, un paseo marítimo.. un proxecto que se freou en seco en 1936, non sen antes encargarlle ao arquitecto Antonio Palacios a construción dun par de chalés que aínda se manteñen. Foi a partir do estoupido da Guerra Civil, dun edito na prensa do Gobernador Civil que denunciou a moralidade do seu Pavillón Azul, co que a sala se pechou e todo o proxecto se paralizou, apunta Méixome. Lemos quixo retomar a iniciativa nos anos cincuenta, pero impedírono as dificultades de mover o seu capital desde América, concretamente desde Arxentina, onde Lemos vivía e desde onde se desprazaba con regularidade.

Pero ¿quen era Manuel Lemos?
Casado e con fillos, Lemos foi un deses emigrantes que quixo reverter na súa terra, os beneficios que a emigración lle forneceu. De feito, xunto con outros emigrantes, foi un dos promotores da creación das Escolas da Unión Hispano-Americana valle Miñor, que se converteron nunha realidade en 1909. A orixe destes centros foi unha traslación do que é Galicia, o resultado de pequenos esforzos de numerosos emigrantes que ao poucos permitiu ir transformando a sociedade apuntou Ramón Villares, historiador e presidente do Consello da Cultura Galega na presentación das actas do congreso co que Nigrán festexou o Centenario da construción desde centros. Precisamente foi nestas xornadas nas que se abordou, entre outros, a figura de Manuel Lemos. Emigrou a Uruguai con 17 anos a Uruguai, desde onde pasou a Bos Aires e entrou a traballar cun comerciante de viños. Como era un home habilidoso, explicou Méixome, acabou por montar o seu propio negocio de viños, La Superiora, que lle reportou moito capital explica Méixome. Foi un home emprendedor, un empresario de principios dos anos vinte que tiña un barco para moverse polo Mar de Prata e desprazábase en avioneta por Arxentina para poder atender uns negocios que tiñan un claro vencello sentimental con Galicia, xa que toda a imaxe corporativa da empresa estaba en azul e branco, ademais de que lle deu moito traballo a numerosos galegos explica Méixome.

Para Xosé María Malheiro, coordinador da publicación que recolle o que se dixo naquel congreso, Lemos foi un home cunha ideoloxía moi heteroxénea, laico e anticlerical, que colaborou con Primo de Rivera e que, como moitos dos emigrantes desta época, danlle primacía á educación e acabar cos caciques e co poder da igrexa. Con todo Lemos ten un pensamento moi moderno. Rosa Pascual, docente do IES Escolas probal publica un artigo nas actas do congreso que o destaca. Chegou ofrecerlles aos seus obreiros a oportunidade de seren socios, facilitándolles a compra de acción preferentes, coa vantaxe de que cando se repartisen os dividendos estes recibirían un 4% máis e se houbese perdas sempre terían a ganancia do 4%. Estas e outras prácticas (construíu escolas e vivendas para os emigrantes, creou bolsas para alumnos de escolas industriais) permitíronlle converterse na terceira adega en importancia da Arxentina e a primeira en exportacións. Alén do proxecto económico turístico falido de Praia América, Lemos chegou a montar unha empresa de champaña en Galicia, que tampouco chegou a funcionar.

Manuel Lemos morreu en 1946 en Mendoza, lugar no que estaba situada a súa adega, pero foi enterrado en Bos Aires, no famoso cemiterio da Recoleta.