A ollada humilde

O MARCO redescubre a Virxilio Viéitez, o fotógrafo que dignificou o cotiá

Non coñecía a Walker Evans, Diane Arbus, Paul Strand, os grandes da fotografía do século XX, pero podería telos tuteado coas súas imaxes. Virxilio Viéitez (1930-2008) era un gran artista sen sabelo. O seu esplendor poderá verse na exposición que abre mañá as súas portas no MARCO, porque a gran retrospectiva do ano exhibirá imaxes inéditas deste home de Soutelo de Montes que revolucionou para sempre o modo de captar e percibir a realidade.

“Era un gran artista sen sabelo” afirma Enrica Viganó, comisaria da exposición sobre Virxilio Viéitez que abre as súas portas mañá no Museo de Arte Contemporánea de Vigo (MARCO). “Na historia da fotografía hai casos disto, de fotos que naceron como álbumes de familia que se convertiron en pezas de arte” apunta esta experta en fotografía social. Foi a ollada inquieta de Keta, a súa filla, a que descubriu que nas latas de negativos e nos metros e metros de negativos enrolados que o seu pai gardaba na casa había un verdadeiro tesouro. A exposición que abre mañá no MARCO exhibe parte dese inxente arquivo familiar (preto de 80.000 imaxes), pero tamén recolle as súas cámaras e preto dun centenar de fotografías vintage que saíron das familias que pagaron e encargaron as fotos hai cincuenta anos. En resumidas contas “Descubrimos a historia dun fotógrafo de pueblo que se transformou en artista” define Viganò ao falar de imaxes de principio dos anos 50 ata a chegada do color a finais dos setenta e principios dos oitenta.

O selo Vieitez
“Hai varias constantes na súa obra pero unha das cousas que máis me impactou foi esa perfección formal que hai en todo o seu traballo. Sorprendeume ese traballo coidado, centrado e estudado que se recolle ata nas fotografía de accidentes que facía para as mutuas de seguros” explica a comisaria desta mostra. E ao lado desa perfección Viganò descubre ese respecto que Virxilio amosou por todo o que fotografaba: “polos peinados, polas roupas e por outros destalles vese que hai imaxes de xente dunha estrato social baixo, pero todos están retratados cunha dignidade e cun respecto inigualable”. Os rostros, as expresións, os fondos naturais ou mesmo a actitude posando con algún elemento foron construíndo os sinais de identidade deste fotógrafo que fixo do retarto unha arte. Plasmou vodas, bautizos, comunións pero tamén os velorios e os mortos que foron o seu sustento económico cando regresou de Palamós a principios dos anos cincuenta para coidar a súa nai. Pero Vieitez puxo o seu encadre certero para inmortalizar con dignidade todas as súas encargas, que retrataron o traballo no agro, as matanzas, os bailes ou os partidos de fútbol da comarca de Terra de Montes, pero tamén os monumentais coches que traían os emigrantes de América, aqueles luxoso haiga que aparecían nos camiños rurais. Coas súas imaxes reconstrúese con exhaustividade e coidado tanto a situación xerada pola emigración, como as formas de vida da comarca de Terra de Montes durante un par de décadas.

O MARCO dedícalle a gran restropectiva do ano que se poderá ver ata o 24 de abril de 2011. “Tiña o temor de que se abrira outra mirada de Virxilio que o disolvese, pero creo que o resultado final engrandeceo”. Era de carácter reservado pero a súa filla considera que esta mostra sería do seu agrado “penso que el estaría rindo como nos imos rir nós nesta exposición” asegura Keta. Esta exopsición recolle, alén do seu carácter humano, do seu respecto polos retratados, o gusto polos exteriores e a luz natural, a súa escaseza de medios e unha reveladora austeridade que non abandonou xamais. “Creo, afirma a súa filla, que Virxilio se xubilou o día que deixou de facer fotografías”.