Desde o século XVII, pero especialmente a partir da Ilustración, impúxose unha moda para a educación dos fillos da aristocracia europea: o Grand Tour, o paso final na formación das elites europeas. O Grand Tour consistía na visita, acompañado dun preceptor, dos principais focos culturais da Europa antiga, nomeadamente Francia con París- e as ciudades do Renacemento italiano. Coa mellora das comunicacións no século XIX, o colonialismo en Asia e os novos gustos estéticos orientalizantes, as viaxes fixéronse máis longas, incorporando Palestina e Exipto a estas viaxes da aristocracia e a alta burguesía. Moitos deles contaban despois a súa experiencia, a viaxe dunha vida.
Memorias dunha viaxe improvisada
Aínda que na súa condición periférica, Galicia tamén participou do gusto polas viaxes culturais, e pouco a pouco van aparecendo textos e crónicas das elites económicas e culturais galegas aos focos culturais Europeos. Rinoceronte Editora acaba de publicar Memorias dunha viaxe improvisada, a tradución ao galego dun curioso libro impreso en Betanzos en 1900 no que un indiano retornado de América, Rogelio Borondo, narra a súa viaxe cos irmáns Juan e Jesús García Naveira por Francia, Italia e Suíza, no estilo do seu tempo. O título de improvisado alude á descrición de cómo se organizou a viaxe: da mañá á tarde, a partir dun encontró fortuito na rúa entre os tres amigos que se despedían antes de partir en misión comercial. O interesante do asunto é que os irmáns Naveira, os coñecidos filántropos de Betanzos, empregaron a viaxe para algo máis. Segundo o xornalista Xesús Fraga, autor da introdución, semella que case todos os lugares visitados no 1899 acabaron, dunha forma ou doutra, no Pasatempo. E é que os Naveira atoparon inspiración en Europa para deseñar o seu parque exemplar en Betanzos.
De Europa a Oriente
A finais do XIX xurde en Europa o orientalismo, a fascinación polas culturas árabes e orientais vinculado á propia expansión colonial europea en Asia. Algúns viaxeiros galegos tamén emprenderon viaxes nesa dirección. Un caso significativo é Roberto González del Blanco, un aristócrata amante da pintura que encarna o prototipo de viaxeiro romántico do século XX. A súa historia foi recuperada polo equipo de investigación dos castros de Neixón, en Boiro. González del Blanco viaxou a Exipto ao rematar os seus estudos e de alí a Constantinopla, Italia, a Roma e a Florencia, onde residiu. A súa fascinación por Oriente ficaría despois plasmada na súa plástica elaborada en Galicia. Ao que sabemos, a aristocracia ilustrada do país viaxou moito por Europa: autores como Emilia Pardo Bazán ou Federico Maciñeira repetiron estancias en París e noutras ciudades do continente.
Vicente Risco e a República de Weimar
Para o Presidente do CCG e catedrático de Historia Contemporánea da USC, Ramón Villares, a vontade de pensar Galicia en termos europeus é antiga. O que acontece é que os membros da xeración Nós déronlle un novo tratamento a esta dimensión europea de Galicia. Ao seu xeito, os tres grandes da xeración Nós fixeron importantes viaxes por Europa. O factor que fixo posible que os intelectuais galegos, con menos posibles, viaxaran por Europa foron as bolsas da Junta de Ampliación de Estudios, concedidas na República. O Álbum da Ciencia de culturagalega.org permite ver o traxecto de moitos intelectuais por centros de cultura europeos.
Un deles sería Vicente Risco, que fixo unha longa viaxe a Alemaña en 1933 para estudar etnografía e residir en Berlín por varios meses. Da experiencia xurdirían uns controvertidos diarios, Mitteleuropa, en 1934, nos que Vicente Risco narra o xurdimento do nazismo en Alemaña. Hoxe presentouse en Ourense no Festival Internacional de Cine da cidade o programa Os mundos de Vicente Risco, que acolle unha exposición titulada Os estudios cinematográficos da UFA na Fundación Vicente Risco de Allariz e un ciclo de cine cos clásicos cinematográficos producidos en Berlín durante a estadía de Vicente Risco aló.
o documental Vicente Risco e a República de Weimar, promovido pola Fundación do autor, no que se detalla a viaxe de Risco ao Berlín de entreguerras.
As cruces de Castelao
Castelao, tamén pensionado pola Junta de Ampliación de Estudios, tamén emprendería viaxes por Europa. O seu Diario da viaxe de 1921 dá conta do seu percorrido polos museos, e o seu estudio As cruces de pedra na Bretaña<(1930) converterase nunha exhaustiva publicación que inspiraría a posterior As cruces de pedra na Galiza (1950). Otero Pedrayo tamén emprendería viaxes por Europa.
