Programar en tempos revoltos

A ecuación “crise igual a recortes en cultura” non é nova. E esta crise que nos toca vivir tampouco é unha excepción e a fórmula aplícase con máis ou menos rigor en función dos diferentes concellos. Aínda que ao principio se falou de recortes do 30% para as programacións culturais, parece que o final os descensos serán menores. Pero existen. Técnicos e xestores culturais que traballan no noso país comentan as dificultades e características de confeccionar unha programación cultural en época de crise.

“É como a economía doméstica, se tes máis recursos vives dunha maneira, con menos doutra pero sempre sen renunciar a principios básicos” afirma Paulo Rodríguez, director-xerente do Auditorio de Galicia. E eses principios básicos consisten en manter a totalidade dos ciclos estables cos que se traballa. SCQ Danza, ciclos de teatro e danza en xira, Zona C… son “liñas estratéxicas coas que se traballa desde a sustentabilidade co obxectivo de traballar unha cultura de base que propicie crear un tecido de creadores e de público” apunta Paulo Rodríguez. Unha filosofía na que coinciden desde concellos grandes como o de Santiago ou Ferrol ata concellos pequenos como o de Celanova. O técnico de cultura deste concello, Antonio Piñeiro, apunta que “hai iniciativas como a Romaría Etnográfica ou o Folión Castrexo que están perfectamente consolidadas, cun orzamento tamén bastante estable, que temos que manter e cun certo nivel de dignidade. Os recortes virán por outros lados”.

Outros concellos, como o de Ferrol, móvense nas mesmas cifras que anos anteriores, o que lle permite manter os mesmos ciclos de programación, centrada en actividades de base, de cara o público e en colaboración coas entidades que existen na cidade como o Teatro Jofre, o Torrente Ballester, o Carvalho Calero ou o Centro Cívico Caranza, entre outros.

As cifras
“Non somos un concello como Sanxenxo que vive das licenzas urbanísticas, pero tivemos un recorte de 700.000 euros que, para Celanova son moitos cartos e, por suposto, por onde primeiro se pecha a billa é por cultura” asegura Antonio Piñeiro quen non facilita unha porcentaxe de descenso. “Máis que unha cifra é que se no verán, época na que concentramos as actividades culturais, facíamos concertos e teatro para todos os públicos pois teremos que contratar grupos que cobren 1.000 euros en lugar de 3.000. pero sempre con calidade” puntualiza.

Pola súa banda, a concellaría de cultura de Santiago ten confeccionada a programación do primeiro semestre coa idea inicial de que o orzamento descenderá un 20% con respecto ao do ano pasado. Unha porcentaxe que pode variar cando se aproben os orzamentos para este 2010, xa que están a traballar cunha prórroga do ano anterior. Pero non son os únicos que tiñan unha previsión incial á baixa. A Axencia Galega das Industrias Culturais (AGADIC) explicaba en decembro de 2009 que para este ano, habería unha rebaixa dun 30% do orzamento da Rede Galega de Teatros e Auditorios, principal circuíto de programación dos concellos galegos dotados de grandes infraestruturas. Ao final, o director da AGADIC, Juan Carlos Fasero, confirmou hai uns días que finalmente ese recorte non vai ter lugar e que a rede disporá da mesma partida económica que no 2009 (de un millón douscentos mil euros). “A nova de que se mantén o orzamento da rede sabiámola desde unha xuntanza que os profesionais das artes escénicas mantiveron co conselleiro a finais de decembro, pero non se comunicou de xeito oficial ata que se reuniu a comisión técnica” apuntaba Fasero na presentación da programación trimestral do Salón Teatro. A comunicación oficial aínda non chegou a moitos concellos que poderán executar correccións con respecto á programación inicial. En concellos como os de Santiago a corrección chega tarde porque “nós xa temos practicamente pechada a programaicón para este primeiro semestre, cun descenso de 35 a 14 espectáculos que tentaremos corrixir na medida que sexa posible a nivel oficial, mentres que no segundo semestre, entre Amal, Cineuropa, Galicreques e Feira Galega das Artes Escénicas non dispomos de espazo libre para poder programar”, aclara o director-xerente do Auditorio de Galicia.

A outra vía de ingresos para poder xestionar a actividade cultural entra por vía privada a través de múltiples fórmulas (patrocinios, doazóns, coproducións…) e neste ano tamén se notan recortes. “Temos unha liña de mecenado propia na que estiveron empresas privadas de Santiago que facían unha achega económia anual que se ve moi minorizada” apunta Paulo Rodríguez. E todo iso tendo en conta que é Ano Xacobeo, onde todo o mundo espera dunha programaicón especial e específica.