Punto e seguido

É unha institución centenaria nacida na Habana para defender e proteger a cultura galega. A Real Academia Galega ten, desde o sábado, novo presidente. Xosé Luis Méndez Ferrín asume a súa tutela baixo o anuncio de ser menos mediática, continuar na liña iniciada o pasado 17 de maio e unha defensa férrea do idioma galego.

É a entidade á que lle compete, entre outras cousas, decidir quen é o homenaxeado no Día das Letras Galegas, establece as normas referidas ao uso correcto da lingua galega e, a entidade asesora dos poderes públicos e institucionais sobre temas relacionados co uso da lingua e coa súa promoción social. De feito, a Academia vén de exercer esa función nun extenso e crítico informe coa proposta de borrador do decreto do ensino proposto pola actual consellaría de Educación. Desde esta fin de semana, a RAG conta con novo presidente, Xose Luís Méndez Ferrín, que chega ao cargo pedindo ser menos mediático e cun obxectivo claro: a defensa do idioma. No seu equipo, Xosé Luís Axeitos como secretario, Manuel González como tesoureiro, Euloxio R. Rubial como arquiveiro-bibliotecario e Francisco Fernández Rei como vicesecretario.

Unha lingua para todos
Ferrín manifestou esta fin de semana que o espírito da RAG está claro e explicitado no documento “Unha lingua para todos” que a entidade fixo público o 17 de maio de 2009 cando se comezou a especular cun novo decreto no ensino. Un documento que se asenta en catro piares: arredar a lingua galega da controversia partidaria; o impulso do multilingüísmo; a reafirmación e desenvolvemento do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega; e o compromiso de impulsar unha cooficialidade simétrica na que todos os cidadáns teñan “dereitos e deberes co castelán e co galego”. Precisamente a mesma postura que desenvolveu no severo informe que lle presentou ao goberno de Núñez Feijoo. E Ferrín continuará nesa liña. “Temos unha Academia máis madura, máis coherente e máis cohesionada, non hai discrepancias nas cousas fundamentais” afirmou esta fin de semana. Neste sentido, tamén advertiu que o futuro da lingua non é algo só que compete aos pais, senón tamén á sociedade. E esta visión tamén é competencia da RAG tal e como figuran nos seus estatutos.

En declaracións a Culturagalega.org, Ferrín explica que non hai un calendario de traballo marcado e fixado, pero si unhas prioridades nas que fixar a mirada. “O sitio estratéxico está marcado, hai que conseguir un diccionario máis numeroso, máis perfecto, porque os dicionarios nunca se terminan de facer. É prioritario, como unha revisión e fixación, na medida que haxa posiblidade, de toda a toponimia galega, incluindo a dos territorios da lingua galega que non pertencen á Galicia administrativa”. Para Ferrín a revisión da norma do galego non entra no seu horizonte nin a curto, medio nin longo prazo porque “xa fixemos unha non hai moito e as ortografías cando menos se lle toquen, mellor”. No entanto, para Ferrín é clave revisar o léxico e a fraseoloxía, así como promover estudos sobre a lingua pero “en silenzo”.

Funcionamento interno
Os Estatutos da RAG establécenlle personalidade xurídica propia que lle permite “adquirir e posuír bens de todo tipo a título oneroso ou gratuíto, obrigarse por contrato con calquera persoa pública ou privada e exercer accións conforme dereito”. A RAG nútrese principalmente dos fondos da Administración, que lle outorgan unha partida anual que acordan o presidente da RAG co responsable de cada departamento. Sen embargo, entidades análogas noutras comunidades reciben asignacións públicas de xeito estable. “A academia vasca, explica o novo presidente, recibe fondos do goberno de Euscadi, do Reino de Navarra e do Ministerio de Cultura francés”. Moi lonxe da situación da Academia que na súa opinión vive “nunha especie de beneficencia con axudas puntuais. Tería que haber no Parlamento galego unha partida nos orzamentos para dotar á Academia, porque o que se está a facer é precariedade”. Por iso, o seu compromiso pasa por persuadir á Xunta de que deixase instituído “un orzamento para sempre, á marxe dos cambios políticos” que xa se vén insistindo desde atrás. “No bipartito negóuselle ese respaldo económico fixo. Ademais, no Senado en Madrid houbo unha proposta do PP da concesión duns cartos por parte dos orzamentos do Estado Español e houbo senadores galegos que se opuxeron. Hai unha especie de vontade de non solucionar este asunto e somos a única academia oficial que non goza dese privilexio”.

Por outra parte, Ferrín restou importancia ás supostas reticencias á súa candidatura pola súa ideología de esquerda independentista. “Non veño aquí a facer política senón galeguismo” apuntou Ferrín que logo apostilou que "a miña posición política e ética de moitos anos, de servir no que poida a Galicia e a algo tan valioso como o seu idioma".