Avilés de Taramancos, novo homenaxeado para o Día das Letras Galegas do 2003

A Academia de Taramancos

Xornada completa na Real Academia Galega (RAG) este sábado. Xa se coñece o homenaxeado para o Día das Letras Galegas do ano que vén: Antón Avilés de Taramancos. E houbo renovación nas cadeiras: o poeta lugués Manuel María substitúe a Marino Dónega e Víctor F. Freixanes é o único candidato para cubrir o posto de Carlos Casares.

A RAG tomou a decisión este sábado tras dúas horas de deliberacións. Había varios candidatos: o cura de Fruíme, Ricardo Carballo Calero, Ramón Piñeiro, Xaquín Lourenzo, Xosé María Díaz Castro ou a Escola Diocesana de Mondoñedo. Cara finais da semana pasada, as quinielas facían entrever que a elección estaría entre Florencio Delgado Gurriarán e Antón Avilés de Taramancos.



E foi escollido Avilés. O presidente da RAG, Xosé Ramón Barreiro, destacou o traballo de Avilés de Taramancos polo idioma e a decisión da Academia de dar entrada á Xeración dos 50 no panel dos homenaxeados no Día das Letras Galegas. Ó mesmo tempo, mantívose a norma non escrita da Academia de deixar transcorrrer dez anos dende a morte do homenaxeado. E Avilés viña de cumprir o requisito: acababa de cumprir dez anos dende a morte do poeta na Coruña en 1992.



Antón Avilés de Taramancos

Antón Avilés de Taramancos, seudónimo literario de Antón Avilés Vinagre, naceu na aldea de Taramancos (Noia), no seo dunha familia labrega, en 1936. Foi un dos renovadores da poesía galega, pertencente á xeración dos 50, e nos últimos anos, concelleiro da esquerda nacionalista en Noia.



A vida de Avilés de Taramancos pasa pola experiencia da emigración e a da creación poética. Foi mentres estudiaba Náutica na Coruña cando descubriu “que o meu amor ó mar era máis ben distante, de velo pero non de sufrilo, era un amor de paisaxe pero non de vivencia total. Eu xa tiña decidido ser unicamente poeta”. No ano 60, Avilés decide exiliarse en Colombia e alí desempeña toda unha serie de actividades que aniñan entre a lenda persoal e a realidade: comerciante, domador de cabalos, contrabandista, cazador de tigres, traficante de cabezas reducidas..., aínda que el mesmo dicía que “son as pequenas anécdotas dunha vida moito máis complexa e tamén máis normal”.



Fundamentalmente poeta

Os poemas de Avilés de Taramancos, para Salvador García-Bodaño, “idealizan e fabulan o seu inmediato mundo campesiño cunha riqueza de expresión e unha dimensión creadora pouco comúns”. O homenaxeado comeza a publicar poesía en 1955 con “As moradas do vento”, seguindo máis tarde con obras como “A frauta i o garamelo” ou “O tempo no espello”, ó que lle seguiron “Cantos caucanos”, “Leiladoura”. Como incursión no xénero do relato publicou “Nova crónica de Indias” (1989).




Novos nomeamentos

A Real Academia Galega aproveitou a sesión do sábado para cubrir vacantes: os membros da Academia escolleron ó poeta lugués Manuel María, en primeira votación, para encher a cadeira deixada por Marino Dónega. Segundo manifestou a El Correo Gallego: “O que pasa é que realmente non tiña ilusión; pensaba que non me nomearían. A ilusión total que colmaba as miñas aspiracións era a publicación da miña obra completa", algo que a editorial Laiovento está a afrontar nestes momentos. Manuel María, quen foi moi crítico noutras ocasións coas decisións da Real Academia Galega, manifestou que "algo está mudando" na RAG e que as súas críticas dirixíronse non "contra a Academia, senón contra os académicos que a transformaron nun couto pechado e totalmente ausente da realidade".



Por outra banda, Víctor Fernández Freixanes foi designado como único candidato para a substitución de Carlos Casares, co cal a súa elección semella segura. Freixanes é o primeiro xornalista que entra na Academia, co cal parece apuntarse o interese da institución por diversificar a composición dos seus membros, e que xa se plasmou coa entrada do científico Francisco Díaz-Fierros. Freixanes declarou a La Voz de Galicia que era unha “honra” entrar na Real Academia e indicou cales poden ser as liñas do seu traballo na institución da rúa Tabernas: “un foro de encontro que reflicte a pluralidade dunha sociedade moderna”.