A iniciativa agrupa creadores gráficos do noso país na Coruña

Non son un colectivo, nin unha editorial, pero contan non algúns dos máis destacados ilustradores e autores de BD de Galicia. O Estudio Baobab, nado hai xa sete anos na Coruña, é un punto de referencia para a a creación gráfica no país e unha mostra galega da tendencia social coñecida internacionalmente coma coworking.

Todo comezou como un xeito de aforrar custos. Varios debuxantes residentes na Coruña, necesitados de ter un espazo tranquilo e amplo para traballar, alugaron un piso entre todos. Javi Montes, Marcos Calo e Fernando Llorente, que coincidiran no estudio de animación Bren, e mais Santy Gutiérrez iniciaban en outubro 2002 a súa convivencia profesional. Varios de nós pensamos que mellor que traballar na casa, cada un só e abandonado, era buscar un espazo común, que nos permitía tamén compartir gastos, coma o alugueiro ou a conexión a Internet, explica Montes. E é que o de ilustrador considérase habitualmente un oficio solitario e duro que se realiza no propio fogar. Algúns de nós xa tivera experiencias non moi satisfactorias co de facer o traballo na propia casa, lembra este autor.

Espazo e membros
Un piso cun cuarto para cada un e unha sala común que permitise tamén concentar os computadores era todo o que buscaban, e non tardaron moito en atopalo. Basicamente o tema é compartir espazo. Non se trata dun proxecto creativo nin empresarial común, cada un fai os seus traballos, aínda que en ocasións nos cadren proxectos xuntos, explica Montes. Cos anos, Marcos Calo foi traballar a Madrid, entrou e marchou tamén Dani Montero e se incorporou Javier Fernández Pintureiro. Na actualidade, logo do retorno de Montero e de Calo (os membros do estudio teñen dereito preferente para recuperar o seu espazo aínda que marchen) e coa incorporación de Patricia Castelao, o nome de Baobab abrangue sete autores que se dedican á ilustración, ao humor gráfico ou á banda deseñada.

Coworking
A proposta é un exemplo da tendencia social que nos últimos anos está a se denominar coworking. Segundo a Wikipedia, consiste na unión dun grupo de persoas que continúan traballando independentes unhas das outras, mais comparten valores e buscan a sinerxia que acontece cando persoas talentosas dividen o mesmo espaxo, xerando um fluxo de troca de ideas e experiencias. De feito iso é o que acontece exactamente no Baobab, xa que a convivencia acaba xerando, inevitablemente, un fluxo de coñecementos técnicos, críticas artísticas e apoio mutuo a todos os participantes. Non hai moito intercambio directo de recursos, aínda que si se comparten mesas de luz e ordenadores, sobre todo cando hai que traballar en varios a un tempo. O que se dá sobre todo é un fluxo de coñecementos, recoñece Montes, nótase a dinámica da enerxía de estar xuntos no estudio, mesmo aínda que non coincidimos moito en horarios. Eu por exemplo son máis de traballar pola tarde e de noite, e outros son máis diurnos. Ademais, ao estar traballando xuntos, cada un ve as cousas que fan os outros, en qué traballos se meten ou como responden as encargas. Tamén hai clientes que pasan dun autor a outro, coméntanse os traballos e mesmo hai un certo pique creativo. A un nivel máis técnico, a convivencia leva a experimentacións e á incorporación de novas técnicas ao traballo. Hai un tempo Marcos e mais eu mercamos a un tempo unha tableta gráfica que tamén é monitor e estivemos traballando moito con ela. Santi e Fernán mercaron cadanseu Mac tamén ao tempo, e outros están a pensalo. Nese sentido, Marcos é o grande promotor de innovacións, apunta Montes.

O nome
Ao non haber un proxecto conxunto, este grupo de debuxantes tampouco se enfrontaban á necesidade dunha marca común, ao xeito dos estudos de produción conxunta que non son raros no mundo da BD. No entanto, acabou nacendo a denominación de Baobab que agora identifica estes creadores. Nós falabamos deste espazo unicamente coma o estudio, pero a xente preguntábanos como se chamaba. Entón en certo momento fixemos unhas probas para un proxecto francés de BD que tiña como título de traballo Baobab, aínda que finalmente non saíu e nin sequera conservaba xa o nome. Foi o primeiro proxecto no que estivemos varios dos membros do estudio, e pareceunos que era unha palabra internacional e facilmente trasladable a outros países sen necesidade de traducir, abría moitas posibilidades e quedou, explica Montes.

A marca
Co tempo, o nome deviu case nunha marca. Eu estaba a pensar en facer un blog propio, e entón decidín facer un conxunto para amosar os bosquexos e os proxectos que non daban saído á luz. Aos poucos a xente foi tendo os seus blogs propios, así que ao final fixen unha páxina que os liga todos e que ademais de debuxos inclúe tamén novas. Isto influíu en que a xente comezou a tratar o estudio coma unha marca conxunta. Houbo editoras que se achegaban e lle facían directamente unha encarga para ilustrar libros de texto ao estudio, deixando nas nosas mans o reparto da tarefa entre os autores. Fixemos algún traballo así, pero decantámonos porque sexa quen fai a encarga quen decida quen quere que faga cada cousa, explica Montes.

Futuros
Malia a esa consolidación da idea de Baobab coma marca, non hai previsións de avanzar de cara a unha maior integración do traballo dos seus membros. Nalgún momento pensamos en facer un portafolio común, ao ver que a promoción conxunta tira, pero non en traballar coma empresa. Xorden ideas para facer cousas en común entre varios dos membros, pero separadas do que é o estudio en si. Polo momento, semella que traballo non lle falta a estes autores, con exemplos sobranceiros coma o traballo internacional de colorista que desenvolve Javi Montes, o éxito de Patricia Castelao coma ilustradora, as publicacións de humor gráfico de Santy Gutiérrez en diferentes medios, ou os traballos de ilustración e publicidade de Pintureiro ou Marcos Calo, entre outros. E é que, se non hai novidade, queda Baobab para un bo anaco.