O milagre dos cans

Por máis que se intente trasladar o ambiente (os chimpíns, a Can parede, os coloquios nas leiras….) nada é comparable co que se vive alí. É unha cita ineludible para os que gusten da cultura tradicional, pero tamén das curtametraxes. A sexta edición de Cans abre as súas portas esta tarde co mesmo estilo e filosofía de sempre: o agroglamour. Pero que a festa non agoche a súa verdadeira dimensión, a de promoción do sector audiovisual no que Cans desenvolve un importante labor.

Comezou co seu lado cómico. Cans sona igual que Cannes (mal pronunciado, claro está, o “s” non se pronuncia en francés) e esa similitude daba pé a facer algo. ¿O qué? Pois algo máis modesto que un festival de cine de longametraxes. E fixeron un de curtas. Os veciños volcáronse no fenómeno e acabaron parindo un festival no que os tractores se converten en limusinas para que convidados e público poidan trasladarse dunha a outra sala de proxección, sempre cun aforo limitado. Nin o éxito de público (este ano agotáronse as 600 entradas postas en Internet) conseguiu que este certame perdera a súa frescura. Con todo, os organizadores optaron por facer máis denso un programa que destila a partes iguais orixinalidade e promoción do audiovisual.

Cans: punto de encontro
“Este é un encontro que conxuga festa popular, punto de encontro da industria audiovisual e un festival de música” explica Alfonso Pato, o director e ideólogo da iniciativa. Recoñece que ao principio se veu superado polo entusiasmo co que o público respondeu a proposta. “Pillounos un pouco desprevenidos e foi entón cando nos percatamos de que había que reflexionar cada ano, para reinterpretar o festival” explica Pato ao tempo que asegura que o festival aínda non acadou o seu tope “e para o que temos moitas ideas”. Non hai máis que ver as novidades de cada edición para darse conta de que todo está moi traballado.

Alén da dimensión lúdica, o festival trata de inmiscuir a maioría das institucións que teñen relación co audiovisual. “Desde hai dous anos é un punto de encontro de empresas do audiovisual que case ten volume de negocio” puntualiza Alfonso Pato. A súa experiencia e a traxectoria de todos estes anos, permitiulle descubrir que moitos dos acordos da produción audiovisual galega recente comezaron a xestarse en Cans. “Non é que sexa un mercado estritamente, pero é o espazo no que se están a xerar unha serie de sinerxías que se desenvolven ao longo de todo o ano”. Por poñer un exemplo, este ano acordaron co Clúster do Audiovisual Galego que aproveitara a celebración do seu quinto Pitching I+P, ideas para producir, en Vigo, para levar os directivos das canles de televisión de toda España a visitar o festival.

Por outra parte, hai cousas que só se conseguen co paso do tempo. E a sección Fillos de cans é un exemplo diso. A Asociación Cultural Arela bota man dos directores que pasaron por algunha das cinco edicións que ten o encontro para amosar o traballo que están a facer a día de hoxe. Son Quique Otero e os seus peculiares irmáns Crebinsky; Jorge Coira e a súa película “improvisada” 18 comidas, na que non hai guión ao uso, senón que os actores improvisan a partir dunhas premisas que lles dá o director; Fernando Cortizo e O Apóstolo, película de animación que conseguiu implicar a Geraldine Chaplin, Paul Naschy, Jorge Sanz, entre outros, para que lle prestasen a súa voz e a súa caracterización física aos bonecos de plastilina; Pablo Iglesias e o seu documental Clangor ou, por último, Relatos de Mario Iglesias. Para Alfonso Pato “é unha honra para nós que volvan os curtametraxistas que pasaron polo festival para ensinarnos unha mostra do seu traballo”.

No marco da promoción do sector audiovisual, Pato non quere deixar pasar por alto os “Coloquios na leira”. Este ano, Manuel Martín Cuenca recolle o testemuño deixado por Juanma Bajo Ulloa e achegará o seu punto de vista sobre o audiovisual. Iso, sen esquecer as proxeccións das seccións oficiais (ficción, animación e videoclips); os premios Chimpíns a Camila Bossa e a Silvino (un veciño da aldea) e a homenaxe a Xavier Villaverde pola súa traxectoria.

O Festival desenvólvese nunha parroquia rural do Porriño, con 450 habitantes que durante os catro días que dura o festival consegue ter ata 5.000 persoas. “Está a só 15 minutos físicos de Vigo, pero a anos luz psicolóxicos” asegura o director. No fondo, esta iniciativa agocha outra dimensión máis profunda aínda que é a de dinamizar un espazo rural. “É unha reinterpretación da festa cultural que, no meu parecer está anquilosada nese momento” apunta Pato que ten moitas máis ideas e propostas. Mentres mascan a idea de constituír unha entidade que lles permita asumir todos os proxectos e ideas que teñen en mente, os organizadores buscan novas vías de financiamento. “Precisamos de empresas privadas que, como Estrella Galicia (acaba de asinar un convenio para os vindeiros tres anos) queiran formar parte deste proxecto” afirma Alfonso Pato. Polo pronto, o apoio institucional está a ser fundamental para a supervivencia deste certame, malia que este ano entre a crise e o cambio de goberno non houbo tempo para pechar os temas de financiamento.

Para o futuro as ideas pasan por ampliar a un día máis o festival, crear unha rede de festivais europeos de características semellantes e, como avanza o propio Alfonso Pato “algún proxecto da Unión Europea”.