Tensando o ARCO

Reducida presenza galega nunha edición de ARCO marcada pola crise

Coa visita dos Reis este xoves arrinca en Madrid unha nova edición de ARCO. Pero non será unha máis. Este ano o encontro está marcado pola crise global (que non deixa indiferente ao sector da arte), a disidencia e, para Galicia, unha redución da presenza de galerías e artistas. Descubre a partir de mañá a participación galega no especial ARCO09.

Cando Rosina Gómez Baeza deixou ARCO entraron novos aires na feira. Mudou o criterio e o comité de selección, cambiaron as formas e a feira comezou a ser máis internacional en detrimento das galerías españolas. A chegada de Lourdes Fernández e a súa nova maneira de xestionar o encontro puxo en pé de guerra ás galerías españolas que levantaron o dedo acusador contra esta forma de traballar. Malia as críticas ARCO seguiu medrando como feira que é: en público, vendas e presenza de galerías. Pero a este feito engadíuselle outro, difícil de predicir e con efectos devastadores: a crise económica. Nun momento de recorte, as galerías apretan o cinto pero non renuncian a ir a un encontro que pese ao seu prezo (os prezos por presenza non baixan dos 5.000 euros) segue a ser a cita ineludible da arte contemporánea.

As claves de ARCO 09
As cifras son, como cada ano, abrumadoras. Preto de duascentas galerías seleccionadas, máis de dous mil artistas e propostas procedentes de 39 países que serven para ofrecer unha foto fixa do que é a creación artística contemporánea. Obra gráfica, escultura, instalación, arte dixital… e as instalacións máis emerxentes conforman esta gran feira.

O seu esqueleto de traballo no presenta grandes novidades: un programa xeral (no que só hai unha galería galega que é adhoc); a sección ARCO 40 co máis novo da arte contemporánea representada nun máximo de tres artistas con obra dos últimos tres anos (nesta sección está Bacelos); os proxectos individuais de Solo Projects creados ex profeso para esta feira; os Expanded Box que pretende trasladar os novos formatos e contextos das prácticas artísticas e Performing ARCO, o espazo para explorar as posibilidades da performance (nas que está a galería C5).

Como cada ano, a principal feira madrileña da arte contemporánea ten un país convidado. Nesta ocasión, a arte emerxente da India é a principal protagonista. Os seus artistas e galeristas carecen dunha coherencia formal e temática que non sexa o da súa nacionalidade pero comparten a creatividade e expresividade. Despois da China, a India está a descubrir o seu boom da arte contemporánea. Ocupa cada vez máis presenza en mercados internacionais e feiras, e estase a converter nun dos referentes máis demandados nos mercados da arte.

A presenza galega
Este ano, a presenza con stand propio redúcese a adhoc, a única galería que foi escollida dentro do programa xeral. Lonxe está das cinco galerías que levou en edicións anteriores e que permitían, non só ampliar o negocio para as galerías galegas, senón tamén levar aos artistas cos que traballan durante cada ano. Pero adhoc non estará soa, con ela está a tamén viguesa galería Bacelos (no espazo ARCO 40) e a máis nova, a galería C5 que este ano presenta unha videoinstalación sobre a vinganza.

A isto hai que engadirlle as dúas publicacións galegas ARTNotes e Dardo que acudirán nun espazo conxunto co resto de medios especializados en arte contemporánea.

Coñeceremos máis polo miúdo a súa presenza a partir de mañá, no especial ARCO09 co que Culturagalega.org quere prestar atención á presenza galega neste encontro. Pero non o único, mentres ARCO busca novos rumbos e novos horizontes, unha feira nova, ART Madrid chega para abrirse un oco nas mesmas datas e na mesma cidade. Un encontro no que disidentes e rexeitadas por criterios de selección, que non de calidade, buscan o seu espazo. Outra feira na que tamén hai presenza galega e á que lle prestaremos cumprida atención. Son as dúas propostas que converten a Madrid esta semana capital mundial da arte.