Palabras para o vivir medieval

“O xénero humano non muda moito co paso do tempo, e a lingua tampouco, continuamos empregando as mesmas palabras de hai séculos”, explícanos Manuel Ferreiro. Solicitámoslle que nos achegase unha pequena mostra de palabras que, por un ou outro motivo, lle chamase a atención neste corpus literario. “Escollinas unhas veces por significado, outras veces porque fan referencias a realidades que o afectan a un máis ou menos persoalmente, por lembranzas ou porque son máis sonoras. Tamén hai algunhas que mudaron de sentido”.

As clásicas
Amigo/a: “Son palabras realmente interesantes, aínda que mudasen algo o seu significado. Daquela quería dicir namorado ou amante”.
Amor: “É unha palabra fundamental. Digo eu”.
Anel: “Era un símbolo moi importante. O amigo pedíalle o seu anel á amiga”
Bailía: “É moi sonora. Máis ou menos sinónimo de baile”.
Berce
Boroa
Cantiga: “A súa pronuncia talvez era cántiga”
Coita: “Era o sufrimento amoroso”


As que ficaron
“Hai outras palabras que fan referencia a un contexto cultural que aínda hoxe existe”.
Cortinha: “Non se emprega co mesmo significado en toda Galicia, mais é unha palabra común”.
Eira
Lavrador
Lezer
Meninho
Neno: “A palabra xa se documenta daquela”.
Mocelinha: “Forma diminutiva de moça”
Manseliño/a: “Diminutivo de manso, aparece sobre todo referido á muller”
Namorar
Romaría
Senlheiro/a “Xa se emprega co sentido que ten hoxe na literatura”.
Sandeu, sandía: “Ten o sentido de `parvo, louco ou ido´. Gústame porque posiblemente a etimoloxía sexa de sine deum, que é como quedaba o trobador cando a señora non lle facía caso”

As básicas e as que mudaron
“Hai palabras fundamentais que tamén están, por razóns obvias, coma Justiça ou Galiza. Hai moitas outras que desapareceron, porque tamén desapareceu a realidade a que fan referencia, ou que teñen hoxe un uso moi restrito”

Adufe: “Era un instrumento musical”
Allur: “Hoxe diriamos algures”.
Afeitar: “Sería o que hoxe dicimos enfeitar”
Alegrança: “Tamén aparece alegría”.
Atender: “Daquela significaba basicamente ‘esperar’, entre outras cousas”.
Conquerer: “O participio era conquisto, e de aí se formou o moderno conquistar”.
Chanto: “Aparece canda a pranto. Non deixa de ser curiosa porque na Terra Cha os chantos teñen outro significado: son as chantas pequenas.
Donzela: “Hoxe xa ten un emprego totalmente restrito”.
Enquisa: “Non ten o significado exacto de hoxe, non había empresas dedicadas á investigación sociolóxica. Mais si estaba relacionada con inquirir, `preguntar´”.
Frume: “Era a denominación mais clásica, para río, do latín flumen fluminis. Tamén aparecía río”.
Laido: “Significaba `feo´”.
Leixar: “Hoxe é deixar”.
Levar: “Daquela significaba fundamentalmente `levantar´, aínda hoxe se fala de levar as áncoras”
Nembrar: “O moderno lembrar”.
Obridar: “Aparece tamén esquecer, baixo a forma escaecer, co mesmo significado”.
Trebellar: “É unha palabra que a min e a moitos galegos resúltanos interesante, porque é moi polisémica. Entre outras cousas pode significar `brincar´ con todas as súas acepcións”.
Maenfestar: “Daquela era confesar”
Sirgo: “É como se lle chamaba á seda”.

Os nomes propios
“Hai tamén nomes propios que continúan hoxe”.

Afonso
Beeito
Bernaldo
Joán,
María
Marinha
Martinho
Migueel
Pedro

As dos baixos instintos
“Nas cantigas de escárnio hai moitas que se refiren ás realidade físicas máis básicas”
Caralho,
Colhón
Foder
Pissa ou Pixa